“Thà ít mà tốt”

BT- Những đảng viên ấy được ví như những củ mài… hay còn gọi là hoài sơn. Củ mài có vị man mát, bô bổ. Trong các vị thuốc có vị củ mài cũng được mà không có thì cũng không sao...

“Không nói, không làm”

Cuộc phỏng vấn 10 bí thư chi bộ bất kỳ của tôi đã thu về kết quả rất phong phú. Nơi nào tốt thì rất nổi bật. Nơi nào không tốt cũng phơi bày một sự thật mà cách đây nhiều năm, thậm chí là cách đây cả thế kỷ, Lê – Nin đã phát hiện về “Đảng viên hữu danh vô thực”. Lời nói thật của các bí thư chi bộ đang nằm trong cảnh trên, rất khó nói ra hết lời, hết ý, cứ lướng vướng, vì trong đó có trách nhiệm của bản thân. Vì dù có là bí thư, dù có nhân danh quyền của vị trí ấy điều hành mọi hoạt động thì cũng chỉ là một cá nhân chịu sự ảnh hưởng của số đông, của cả một tập thể thông qua lá phiếu đánh giá cuối năm, lá phiếu tín nhiệm lúc cần thiết. Dù làm tốt nhưng số đông trong chi bộ không thích, không ủng hộ thì cũng lận đận, dù sự thật có được phơi bày sau đó. Một bí thư chi bộ kể, trên địa bàn thôn có một điểm xả rác đến thời điểm đã ô nhiễm, chi bộ đưa nội dung này vào sinh hoạt chuyên đề, biến thành hành động là phải xóa sổ điểm xả rác. 10 đảng viên hưu trí trong chi bộ đề ra những việc phải làm rất sát sườn, rất thiết thực, và cũng nói trước là do lớn tuổi, có nhiều loại bệnh nên sẽ không tham gia được. Còn 11 đảng viên trẻ nghe rất chăm chú, gật gù đồng ý. Tất cả nhất trí, cuối tuần hôm ấy sẽ bắt tay hành động. Thế nhưng, 3 ngày sau đó, bí thư chi bộ nhận nhiều cuộc điện thoại từ những đảng viên trẻ trong chi bộ là bận làm thanh long, đi khám bệnh, có việc đột xuất...Nói chung là đủ lý do mà nếu cần một sự hợp sức của các đảng viên trong chi bộ là không thể. Lúc ấy, bí thư chi bộ phải nói “thực trạng” trên cho trưởng thôn, mặt trận, những người không phải đảng viên…tìm phương án khác huy động lực lượng nỗ lực mới giải quyết được điểm xả rác gây ô nhiễm trên. Dân trong thôn hân hoan vô cùng, cảm ơn chi bộ. Chỉ có bí thư là thấy trong lòng lăn tăn…

Một lần rồi hai lần, ban đầu còn góp ý xa gần về vai trò, vị trí của đảng viên. Sau đó, đồng chí bí thư này cảm nhận hình như các đảng viên trẻ không hài lòng ông lắm. Là số đông. Thực tình, cấp trên ít nhiều vẫn thấy hiệu quả các hoạt động của chi bộ nên nếu bí thư chi bộ nói hết sự thật ấy liệu có giải quyết vấn đề trọn vẹn, không khéo lại phức tạp ra. Phải từ từ để hướng những đảng viên trẻ ấy…Chính vì vậy, bí thư chi bộ này chọn giải pháp vẫn bảo đảm sinh hoạt chi bộ theo đúng quy định, tìm những điểm bức xúc trong thôn để sinh hoạt chuyên đề rồi phối hợp với trưởng thôn…, những người ngoài Đảng giải quyết những bức xúc ấy. Và chuyện sinh hoạt chuyên đề trong chi bộ bỗng cứ nghiễm nhiên diễn ra theo hướng: Đảng viên hưu trí bày ra giải pháp, đảng viên trẻ không có ý kiến gì, gật gù đồng ý và ít tham gia giải quyết. Ngay sinh hoạt chuyên đề, những vấn đề vốn ở xung quanh rất dễ hiểu mà còn ít ý kiến thì việc sinh hoạt chi bộ chung chung càng hiếm hơn những ý kiến của các đảng viên trẻ và cả đảng viên trung. Các bí thư chi bộ ghi nhận đó có phần lỗi của bản thân, nhưng cũng thể hiện sự bất lực… 

Như những củ mài

Tình trạng trên không chỉ diễn ra ở loại hình chi bộ thôn, khu phố vốn dĩ có số lượng đảng viên nhiều, trong đó phần lớn là cán bộ hưu trí mà còn xảy ra ở các loại hình chi bộ khác với chung tính chất là đảng viên không nói gì trong cuộc họp chi bộ hoặc nếu có ý kiến thì cũng “vô thưởng vô phạt”. Nhưng cuối năm thì vẫn hoàn thành tốt nhiệm vụ, thậm chí còn là đảng viên xuất sắc. Tại Báo cáo tổng kết thực hiện Chỉ thị số 10-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ” và sơ kết thực hiện Hướng dẫn số 09-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương về “Nội dung sinh hoạt chi bộ”, vào giữa năm 2017, Tỉnh ủy có đánh giá điều ấy. Cụ thể, tại trang 10 có đoạn: “Tính tích cực, trách nhiệm của một số đảng viên chưa cao, chưa chủ động chuẩn bị ý kiến trước khi tham gia sinh hoạt; một số chi bộ cơ sở, tỷ lệ đảng viên tham gia ý kiến còn thấp; có chi bộ, bình quân mỗi đảng viên trong 1 năm chỉ phát biểu từ 2-3 ý kiến; vẫn còn một số đảng viên, nhất là đảng viên trẻ ít tham gia ý kiến; đảng viên ở các chi bộ cơ quan nhìn chung ít tham gia ý kiến nhận xét về khuyết điểm đối với lãnh đạo cơ quan đơn vị”.

Chưa hết, tại trang 17, lại nhấn mạnh thêm: “Một số đảng viên không đầu tư nghiên cứu báo cáo, do đó ít hoặc không tham gia ý kiến trong sinh hoạt; một bộ phận đảng viên ngại sai không dám phát biểu ý kiến. Không khí dân chủ trong nội bộ có nơi chưa phát huy đúng mức, sức chiến đấu của một số tổ chức cơ sở Đảng và một bộ phận đảng viên còn yếu; chưa thực hiện tốt nguyên tắc tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt chi bộ, còn tình trạng nể nang, ngại va chạm; không mạnh dạn góp ý phê bình tập thể, đồng chí mình”.

Sau gần 2 năm chỉ ra sự thật ấy, việc thay đổi trong sinh hoạt chi bộ là có nhưng cũng chưa thoát được tình cảnh: Đảng viên đông mà tổ chức đảng không mạnh. Và điều này từ 25 năm trước, nguyên Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Cố vấn BCH Trung ương Đảng cũng đã tâm sự trong cuốn sách nhỏ “Văn hóa và đổi mới” với cách nói rất dân dã là đảng viên thì nhan nhản, cộng sản thì vắng bóng. Lúc đó, cũng có nhiều ý kiến cho rằng, nhận xét của ông hơi quá, không phản ánh đúng sự thật. Nhưng thực tế, lời cảnh báo ấy đã âm thầm diễn ra cho đến hôm nay.

Trên Báo điện tử Vietnamnet vào tháng 1/2019, khi viết về tình trạng trên, tác giả  Vũ Lân ví những đảng viên không nói, không làm lại hay hùa theo số đông không tích cực này là những “đảng viên sạch”. Sạch ở đây khác với trong sạch, vì trong cách gọi của Đảng, “trong sạch” bao giờ cũng đi liền với “vững mạnh” chứ không bao giờ trong sạch chung chung. Đồng thời phân tích thêm,  “đảng viên sạch” này không tham nhũng, vì không có điều kiện để tham nhũng; không lãng phí do cũng không nắm giữ vị trí để mà có điều kiện lãng phí và cũng không phiền hà, nhũng nhiễu, không nhận quà cáp, biếu xén, do không phải đối tượng có chức, có quyền để gây phiền hà, nhận quà cáp của người khác.

Tác giả trên cũng liên tưởng những đảng viên ấy như những củ mài…hay còn gọi là hoài sơn. Củ mài có vị man mát, bô bổ. Trong các vị thuốc có vị củ mài cũng được mà không có thì cũng không sao.

Bích Nghị

Bài 2:  Làm sao hạn chế “đảng viên sạch”