Phóng sự:  Ô tô điện của chàng trai vùng biển

Nhiều người không tin

Cái tin Lê Văn Long ở thôn Cam Bình, xã Tân Phước (thị xã La Gi) chế tạo ô tô bỗng chốc lan nhanh trong thị xã La Gi. Tò mò nhất là cánh thợ sửa chữa ô tô. Có người phóng xe máy xuống nhà Long, vờ hỏi mua đất rồi đi quanh nhà xem thử nơi Long chế tạo thế nào. Không thấy gara, cũng chẳng thấy máy cắt, máy hàn gì nhiều, có người đâm ra nghi ngờ…

Nhà sáng chế Lê Văn Long và chiếc ô tô điện.

Họ chỉ thật sự tin khi Lê Văn Ý, một thợ chế tạo thúng đánh cá (còn gọi thuyền thúng) bằng vật liệu composite chạy chiếc xe ô tô điện nhỏ tới, nói: “Đây là chiếc xe Long chế tạo, tôi mua lại cậu ấy 10 triệu đồng, coi như ủng hộ Long tiếp tục sáng tạo”… Đến lúc ấy những người tò mò, nghi ngờ mới thật sự tin!

28 tuổi, chưa vợ, Lê Văn Long có một phần đời khốn khó. Cha mẹ nghèo. Người cha đánh cá ven bờ bằng thuyền thúng composite, mẹ của Long bị tật chân, không chạy chợ được, phụ chồng một số việc trên bãi. Quanh năm vất vả, nắng mưa, nhưng thu nhập của họ chỉ tàm tạm. Long nghỉ học sớm vì muốn phụ mẹ cha lo kinh tế. “Trời cho cháu cái khả năng, nhìn ai làm việc gì sơ qua vài lần, cháu có thể làm theo được. Cháu lại không ngại hỏi, ngại tìm nên nhà cháu tự xây được; đúc ống cống bi… cháu làm được”. Long nói… Tiếng lành đồn xa. Vài người ở tận Bình Châu (Bà Rịa - Vũng Tàu) muốn xây nhà cưới vợ cho con, cũng gọi Long. Ông hàng xóm muốn xây cái tường rào chắc chắn cũng qua nhà nhờ cháu Long. Và, cũng chính Long làm cho một tay thợ sửa smartphone “lác mắt” khi nhận sửa chiếc điện thoại mà nhiều thợ đầu hàng và đã sửa được.

Đam mê nghiên cứu

Có tài vặt, bỏ đâu cũng sống được, nhưng Lê Văn Long không muốn rời quê của mình vì như Long nói: “Nhà cháu nghèo. Đi làm ăn xa, chỉ lo được cho mình, trong khi cha mẹ ở quê không có người phụ”. Cháu muốn làm cái gì đó cho mẹ cháu…”, Long nói chậm rãi. Gương mặt điển trai cùng với đôi mắt sáng, ngước lên nhìn tôi như muốn tôi tin đó là điều thành thật. Tôi buộc miệng nói những gì tôi nghe được, với một chút tò mò: “Ở đây, nhiều đứa con gái khen cháu nhưng có đứa gọi cháu là “người trời”, khó lòng thành vợ, thành chồng?”. Long cười hì hì, thay vì tỏ vẻ bất ưng như tôi tưởng: “Khi đam mê điều gì đó, chú có quyết làm bằng được? Cháu cũng vậy. Cháu có thể ngồi suốt ngày trước máy vi tính để tìm hiểu điều mình cần… thay vì đàn đúm, hội hè, vui chơi… Nói khác đi, với một số người cháu “lập dị”. Nhưng thú thật, điều đó không làm cháu buồn đâu”. Vẫn cái nhìn sáng trong, lấp lánh niềm tin của Long. Nhìn ánh mắt ấy, tôi tin chàng trai trẻ này sau này sẽ thành công. Đó là ánh mắt của sự quyết tâm rất cao. Ánh mắt tự tin rằng con đường mình đi, lựa chọn, có ngày thành công. Đó là ánh mắt của những con người dám lên đường, chẳng ngại chông gai. Ánh mắt mà khi gặp họ, trò chuyện với họ, ta như được truyền cảm xúc. Ánh mắt của những con người mà tôi từng chứng kiến, trong các chương trình khởi nghiệp trên ti vi, dù khi ấy những người quay phim truyền hình đa phần chỉ cận cảnh họ một phần thoáng chốc nào đó thôi… Vậy thì hãy ủng hộ chàng trai này bằng những gì có thể. Tôi nhẹ nhàng hỏi Long: “Chúng ta đi 1 vòng quanh đây bằng xe cháu chế tạo được không?”. “Được chứ ạ - Long sốt sắng - Cháu đưa chú lên dốc Sơn Mỹ, rồi mình đi 1 vòng các khu du lịch quanh đây. Cam Bình quê cháu gần đây nhiều du khách các nơi tới lắm. Sẽ có ngày nào đó, xe cháu chở du khách đi tham quan, thăm phố La Gi” - lại những tiếng cười giòn tan. Sau tiếng cười, Long mời tôi ngồi lên chiếc xe màu đỏ, lớn hơn chiếc xe điện thường chạy trong các sân golf, các khu du lịch… một chút. Đây là chiếc xe, ngoài người lái, còn chở được 3 người nữa. Tốc độ tối đa khi có 4 người là 50km/giờ. Nếu chỉ có mỗi lái xe thôi, tốc độ là 57 km/giờ. Long bắt đầu cài số lui, trước khi lái ra con đường lớn. Tôi bất ngờ là xe có cả camera lùi như 1 chiếc xe đời mới, hiện đại. Đặc biệt, xe leo dốc gần như băng băng.

Ước mơ

Long nói trong tiếng gió lùa: “Quê cháu gần đây có vài tỷ phú nhờ vào đất. Đa số vẫn còn nghèo. Tuổi thơ cháu có những ngày cuốc bộ rạt chân; những ngày băng ngang cồn cát giữa trưa cho dù bỏng rát gan bàn chân chỉ vì muốn rút ngắn đoạn đường từ trường về nhà. Thời ấy chưa có nhiều xe máy như bây giờ, cháu thường mong có được chiếc xe đạp, nhưng rất khó. Chính vì vậy ở trong cháu, xe nói rộng ra phương tiện đi lại là cái gì cháu rất ham thích. Khi học, ra làm thợ chế tạo thuyền thúng, tìm hiểu công năng khá bền, chịu được nắng mưa của vật liệu composite, cháu nghĩ đến việc thử chế tạo chiếc ô tô bằng loại vật liệu này. Đã vậy, đang khi nung nấu ý tưởng trong đầu, là lúc cháu nghe báo, đài nói nhiều đến cả thế giới đang tập trung giảm khí thải, giảm ô nhiễm môi trường. Điều này làm cháu quyết định nghiên cứu về ô tô điện. Cháu muốn đóng góp một phần rất nhỏ cho quê hương mình, cho Việt Nam mình. Chỉ có ô tô điện, đường phố mới giảm tiếng ồn, bớt ô nhiễm bụi, không gian sinh tồn của chúng ta mới tốt lên thôi (mấy tuần trước cả Hà Nội bị ô nhiễm bụi đó chú!). Trẻ em lớn lên, không phải lo lắng về bệnh phổi, người Việt mình… mới có cơ hội nâng cao tuổi thọ lên… Nghĩ suy là vậy, nhưng trên thực tế có bao nhiêu vấn đề đặt ra. Chẳng hạn, làm sao để ô tô tích được điện, lăn bánh được? Khoảng cách giữa hai bánh xe là bao nhiêu mét để khi vào cua, xe không nghiêng lật? Rất nhiều, rất nhiều... không ai tính được bao nhiêu Nơron thần kinh mất đi. Kết quả, ba mẹ cháu âu lo. Vài cô gái trong xóm bảo cháu điên, làm những việc viễn vông. Nhưng mà cháu không chấp! Làm điều gì, thực hiện giấc mơ nào mà không phải trả giá?”. Long nói khi lái xe. Xe vẫn chạy như người chủ của nó mong đợi là êm ru, không dằn xóc vì có bộ phụt nhún khá tốt.

Ô tô điện do Lê Văn Long sáng chế cũng có ghế chuyên dùng cho lái xe.

Có bao nhiêu người ở Cam Bình nghĩ được: quê họ có chàng thanh niên chế tạo ô tô điện bằng vật liệu composite? Tôi tự hỏi điều ấy khi nhìn ra bên ngoài cảnh vật đang lướt qua, lướt qua... như là đang ngồi trên chiếc xe hiện đại, do một hãng nổi tiếng nào đó sản xuất. Điều ấy đang mừng vui chứ, ủng hộ chứ, khi lâu nay, đây đó các xí nghiệp mới chỉ chế tạo thuyền composite, thúng composite… chứ chưa nghe ô tô composit. Đang lúc tôi nghĩ suy, Long đánh mạnh một vòng cua vì đã hết dốc, quay về.

Thành quả

Long không giấu giếm: Chiếc ô tô điện, dài 2,8m, ngang 1,2 m tôi vừa ngồi lên chạy một vòng là chiếc thứ 3. Chiếc đầu dài 1,5 m, rộng 90cm ra đời sau 2 năm nghiên cứu, chế tạo. Trong thời gian chế tạo chiếc đầu, có lúc Long ngừng việc, đi làm công nhiều ngày cho xưởng chế tạo thuyền thúng để có tiền mua vật liệu, phụ tùng ô tô. Chiếc đầu sau đó được bán về Long An. Chiếc thứ 2, như Lê Văn Ý, con ông chủ xưởng thuyền thúng composite nói, mua ủng hộ. Còn chiếc thứ 3, Long bắt đầu chế tạo từ 2 tháng trước đây. Lần này, kinh nghiệm giúp Long đẩy nhanh tiến độ, cả về trang bị trên xe. Thế nhưng để hiểu rõ sự gian nan, vất vả thế nào phải nghe Long tường thuật:

Về thiết kế khung sườn ô tô, cháu tự mày mò trên mạng. Không có ông thầy nào hết.

Tạo được cái khung ô tô phải bắt đầu từ đâu?

Đầu tiên phải nghĩ chiếc xe định chế tạo thế nào? Sau đó mua sắt về uốn khung. Tiếp theo là dán nhựa Alu lên, định hình bề mặt khung. Tiếp theo nữa là phủ composite lên nhựa. Đây là công đoạn vô cùng quan trọng để toàn bộ khung sườn xe chắc chắn, chịu được va đập mạnh.

Còn gầm xe?

Cháu tìm mua sắt không bị uốn cong khi bị va đập ở các cửa hàng chuyên về vật liệu này. Cháu cũng mày mò học nghề hàn sắt.

Còn các IC, trục bánh xe?

Vào mạng tìm mua. Có cái đặt mua từ Thái Nguyên. Chẳng hạn như tay lái ô tô, ghế ngồi chuyên dụng có thể ngả ra sau của lái xe.

Sau 2 tháng chế tạo, chiếc xe thứ 3 của Long hiện dùng 5 bình ắc quy, mỗi bình 20 Ampere, chỉ cần sạc 1 lần chạy được 50 km. Tổng giá thành chiếc ô tô điện là 70 triệu đồng. Lê Văn Long dự tính lắp thêm 5 bình nữa để sạc 1 lần chạy được 100km. Vì vậy, đoạn đường La Gi - Phan Thiết dài 70km, ô tô điện của Long chạy thoải mái.

Long còn nói đến việc: Sau khi ổn định việc chế tạo sẽ đăng ký sản phẩm. Trước mắt, có thể chưa có nhiều người chú ý nhưng tương lai không xa ô tô điện là sự lựa chọn của thế giới, trong đó có Việt Nam. Bằng chứng là hãng xe Vinfast của tỷ phú đô la Phạm Nhật Vượng đang tính tới việc sản xuất ô tô điện. Thuở đầu, chiếc xe đạp do con người nghiên cứu, chế tạo ra rồi lần lên xe máy, ô tô… Xã hội phát triển vì có những con người dám nghĩ, dám làm…

Nghĩ vậy, tôi càng thêm yêu quý Lê Văn Long.

Hà Thanh Tú