Những ngày “khóa” dịch

Có chốt kiểm soát dịch bên cầu Martin

Mấy ngày qua, những cơn mưa rừng lớn khiến nước trên suối Martin nhiều hơn và quang cảnh đôi bờ đã xanh sắc như bức tranh vẽ. Ở bên đầu cầu Martin, có 1 lán trại nằm ven đường lại ẩn dưới bóng cây nên nếu không có tấm biển với dòng chữ màu đỏ: UBND huyện Bắc Bình - Chốt kiểm soát dịch Covid-19 thì chắc ít ai thấy. Cảm giác của tôi khi đến nơi này vào sáng hôm ấy là vậy. “Chà, lán trại dã chiến này sao chịu nổi mưa rừng nhỉ. Chắc cực lắm mấy anh?”. Câu hỏi của tôi cứ như khơi đúng nỗi lòng của 5 anh em đang trực chốt ở đây nên mỗi người đều góp chuyện sau khi làm thủ tục cho các tài xế xe liên tục dừng ghé.

Trong cuộc nói chuyện bị ngắt quãng câu trước, câu sau ấy, tôi hình dung ra là mấy hôm nay, trời mưa miết, lán trại bị gió giật tả tơi, dột ướt. Chỉ có chỗ ngủ ổn hơn, chắc hơn nhờ tận dụng thùng xe container. Hơn 10 người được UBND huyện phân công cứ luân phiên trực chốt đã kéo dài khoảng 4 tháng nay. Tháng 6,7, chốt chặn bên Dốc Đá - Phan Lâm và thực tế không kiểm được hết các phương tiện qua lại vùng ranh giới. Sang tháng 8, UBND huyện Bắc Bình quyết định dời chốt về chặn tại cầu Martin thuộc xã Phan Sơn để khắc phục điều đó. Hàng ngày, xe tải chở rau, củ, quả, hoa từ vùng cao nguyên Lâm Đồng theo QL28B chuyển về các chợ ở Bắc Bình, Tuy Phong, Hàm Thuận Bắc, Phan Thiết…chiều ngược lại, các xe tải ở tỉnh chở hải sản lên lại Lâm Đồng.

Nếu vậy, chắc việc kiểm soát dịch của chốt diễn ra êm ả. Các thành viên chốt cho rằng không hẳn vậy, vì thực tế thi thoảng cũng có vài xe container thích vượt chốt, dù chỉ vì giấy xét nghiệm đã quá hạn 1-2 ngày và đôi khi ngay cả có giấy tờ đầy đủ. QL 28B là đường duy nhất ở đây dẫn xuống đồng bằng. Và chốt thường trực có 5 người, trong đó có 3 người thuộc 3 lực lượng bên công an nên việc truy đuổi, yêu cầu các tài xế quay đầu xe không có gì khó. Vì vậy, tất cả tài xế qua đây đều khai báo. Tính từ ngày 2/8 đến nay, có gần 1.800 xe tải, xe container với hơn 2.000 tài xế, phụ xe qua chốt.

Kiểm tra giấy tờ và khai báo y tế đảm bảo phòng chống dịch đối với người và phương tiện tại chốt kiểm dịch Phan Sơn, Bắc Bình. Ảnh: N.Lân

Ngồi ở chốt 2 tiếng đồng hồ nhưng tôi không thấy bóng dáng người dân nào qua lại, dù nhà dân cách chốt không xa. Nghe nói, người dân 2 xã vùng cao này rất ít ghé chốt, vì họ lo nơi qua lại này có nguy cơ lây bệnh cao. Còn chuyện các nhóm, đoàn thiện nguyện ghé thăm tặng quà như ta biết qua báo đài lâu nay hình như là điều xa xỉ ở đây. Hỏi điều này, anh em tại chốt ồ lên, xua tay. Thiếu tá Lê Anh Đức, cảnh sát giao thông huyện Bắc Bình là chốt trưởng của chốt trong ngày chúng tôi đến, nói giọng nghiêm túc: “Ở đây chắc xa quá nên ít ai chú ý đến chốt kiểm soát dịch này, ngoại trừ những ai hay đi lên xuống Lâm Đồng. Vì từ nhiều tháng qua, chỉ có các anh lãnh đạo ở huyện gửi nước uống… Thi thoảng, các xe chở rau quả từ Lâm Đồng xuống gửi bịch khoai lang, rau quả để anh em ở chốt nấu nướng”. 

Nhìn bếp nấu dã chiến đặt trong lán trại tềnh toàng, tôi làm cuộc phỏng vấn nhỏ. “Trưa nay, anh em ăn gì?” – anh Dân quân tự vệ xã Phan Sơn, người nấu bữa cơm trưa này gãi tai: “Ai là đầu bếp của chốt?”- nhiều người đồng thanh: “Ai cũng là đầu bếp, luân phiên nhau nấu”. “Chắc ai cũng có tay nghề nấu ăn?” “Không, hôm trước xa có món thiệt mặn, món lạt phèo, món cháy… nhưng nấu miết nâng tay nghề, giờ ai ăn cũng được. Trẻ mà!”. Bỗng nhiên 5 người, ai cũng cười khiến tôi hình dung hành trình của những đầu bếp trẻ tuổi bất đắt dĩ ấy. Bỗng nhớ, ở các chốt kiểm soát dịch dưới đồng bằng, có người dân nấu cho ăn, có người tiếp sức nước uống, các nhu yếu phẩm… Tôi thấy hơi ngượng khi từ dưới đồng bằng lên mà không mang theo một món quà nào tặng chốt như một lời cảm ơn. Vì nhờ sự gìn giữ từ trên cao này, bao chuyến xe chở hoa quả, rau củ Đà Lạt xuôi về các nơi trong tỉnh không làm lây lan dịch bệnh. Với cửa ngõ ấy nhưng Bắc Bình đã là “vùng xanh” nhiều tháng nay.

Người dân - chiến sĩ

Trong khi đó, ở dưới đồng bằng, những ngày này, tại Chốt kiểm soát dịch Covid- 19 số 1 ở phía Bắc tỉnh thuộc xã Vĩnh Tân – Tuy Phong kiểm soát chiều xe chạy vào trên QL 1A đã nhộn nhịp hơn trước nhưng không lộn xộn. Nhờ tận dụng khoảng sân rất rộng của 1 cây xăng nên các xe ghé vào khai báo y tế, cứ xe tải, xe container vào chốt đầu, xe khách vào chốt tiếp nên tuần tự vẫn bảo đảm khoảng cách của chống dịch. Quang cảnh cứ tấp nập hối hả, dù chiều vào ít xe, ít phức tạp hơn chiều ra, cụ thể tại Chốt kiểm soát trên QL 1A tại Tân Đức – Hàm Tân.

Một thành viên của chốt cho biết, mỗi ngày đêm hiện tại, chốt tiếp nhận trung bình từ 2.400- 2.600 lượt xe. Đó là chưa tính xe luồng xanh không ghé, chỉ dừng lại, chốt quét mã QR, kiểm tra giấy xét nghiệm âm tính Covid-19 là cho đi. Nhớ trước đây, nghe cách thành viên này kể lại mà tôi hình dung, khu vực chốt này suýt thành nơi có nguy cơ. Vì lúc ấy, chưa có quy định xe luồng xanh, các tài xế xe đều phải vào chốt khai báo. Nội chuyện giãn cách theo quy định mà lại đông người nên không còn chỗ để sắp xếp, thành ra bị tràn lan, lại ven QL 1A nữa. Trong khi thời gian khai báo lại không thể nhanh, vì phải mất đến 8-10 phút/người. Do đó, ngày nào anh em tại chốt cũng đối mặt với nhiều nỗi lo rất lớn. Không phải chuyện ăn uống, ngủ nghỉ, vì những chuyện đó có nơi lo tốt, nhiều chỗ hỗ trợ. Mà lo ùn tắc. Lo lây nhiễm. Lo xe vượt chốt… căng thẳng liên tiếp. Rất may, sau khi có quy định xe luồng xanh đến giờ, xóa nỗi lo ùn tắc. Nhưng 2 nỗi lo khác thì còn là nguy cơ lây nhiễm cao, tình trạng xe vượt chốt, phải rượt đuổi, phải bắt lại như thời gian qua đã xử lý 20 xe.

Cách cảm nhận của thành viên tại chốt này khiến tôi, dù mới ở tại chốt dưới 1 tiếng đồng hồ đã nảy sinh nỗi lo lây nhiễm, vì tài xế xe đến từ nhiều tỉnh, thành trong cả nước đều ghé vào đây với lịch sử hành trình như thế nào đâu ai có thể biết. Thì cũng mới đây thôi, 15 ca lây nhiễm Covid-19 ở xã Phước Thể đột ngột xuất hiện, khiến Tuy Phong chuyển sắc xanh và nguyên nhân khi truy đến tận cùng là nghi 1 người ở ven QL 1A hôm ấy nhận hàng từ 1 xe tải phía Bắc vào. Còn bây giờ, toàn xã Phước Thể cũng đã gỡ bỏ phong tỏa. Tuy Phong đang nỗ lực chuyển hướng sang huyện “vùng xanh” và chuyện bảo vệ vùng xanh cũng đặt ra cấp thiết, nhất là đối với từng xã, thị trấn nằm dọc theo QL 1A.

Ở bên cạnh, Bắc Bình đã thiết lập và bảo vệ “vùng xanh”, thành quả mà huyện có được trong mấy tháng qua bằng cách phân ra 2 khu vực: Tiếp giáp và không tiếp giáp QL 1A. 8 xã, thị trấn nằm ven QL 1A kéo dài đến 40km của huyện có cách thức bảo vệ khác so với 10 xã không tiếp giáp QL 1A. Nguy cơ dịch bệnh đến từ bên ngoài này cứ tiếp tục từng ngày khiến chính quyền nín thở lo lắng hơn hết thảy. Vì người từ vùng dịch đi/về địa phương hay lực lượng lao động, công nhân ngoài tỉnh, ngoài huyện đang làm việc tại các công trình trọng điểm… đều có thể kiểm soát dễ hơn. Trong hoàn cảnh này, việc bảo vệ “vùng xanh” được hay không là tùy thuộc vào ý thức của người dân theo chủ trương: “Mỗi xã, thị trấn là một pháo đài, mỗi người dân là một chiến sĩ”. Mà chiến sĩ ấy có khó gì, chỉ là thận trọng 5 K… Những ngày dịch lui, tôi thấy đã bắt đầu ở 2 địa phương này.

Bích Nghị