“Nhiệm vụ bất khả thi”?

Dư luận lại một lần nữa tỏ ra hoài nghi về tính khả thi của những quy định này. Còn nhớ Luật Phòng, chống tác hại của rượu bia có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2020, đã quy định việc bán rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi là vi phạm pháp luật. Các cửa hàng có bán rượu, bia phải niêm yết thông báo không bán cho người dưới 18 tuổi.

Còn theo Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/5/2013 cũng nghiêm cấm bán thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi, cấm người chưa đủ 18 tuổi sử dụng thuốc lá...

Nhưng trên thực tế, trẻ em vẫn có thể đi mua rượu, bia, thuốc lá một cách dễ dàng, và cả người bán, người mua, người sử dụng chẳng ai bị phạt cả. Cũng chưa thấy ai yêu cầu người mua xuất trình CMND, giấy khai sinh là đã đủ 18 tuổi. Tình hình chung là: các quy định này sau thời gian đầu được báo chí tuyên truyền rầm rộ, thì dần dần rơi vào quên lãng, không ai thực hiện, kiểm tra, giám sát, xử phạt, nên chẳng ai sợ cả.

Mỗi năm, người Việt Nam tiêu thụ 5 tỷ lít bia, rượu, chi 5 tỷ USD cho việc ăn nhậu, thuộc hàng “quán quân” thế giới. Tác hại ghê gớm của rượu, bia, thuốc lá đối với sức khỏe, nòi giống, nhân cách và an ninh trật tự xã hội thì rất rõ. Mỗi năm hàng vạn người chết vì TNGT, hoặc ẩu đả, đâm chém nhau liên quan đến rượu, bia, hàng vạn người chết vì thuốc lá, biết bao vụ bạo hành gia đình, hiếp dâm, vi phạm pháp luật liên quan đến rượu, bia... Nhưng vì sao những quy định pháp luật nhằm bảo vệ trẻ em dưới 18 tuổi trước tác hại của rượu, bia, thuốc lá lại khó đi vào cuộc sống đến vậy? Vì sao các nước làm được, còn ta thì không?

Vì luật pháp của người ta nghiêm minh hơn mình, lực lượng chức năng kiểm tra, giám sát, xử phạt rất nghiêm khắc bất kỳ ai vi phạm, nên người dân luôn có ý thức chấp hành, tuân thủ pháp luật, không dám vi phạm.

Nhưng sâu xa còn do tình trạng kinh doanh rượu, bia, thuốc lá tràn lan, hoàn toàn bị thả nổi ở Việt Nam. Trong khi hầu hết các nước trên thế giới đều coi rượu, bia là loại hàng hóa kinh doanh có điều kiện và kiểm soát rất ngặt nghèo. Còn ở ta rượu, bia, thuốc lá bày bán tràn lan, nên mua rượu, bia còn dễ hơn mua rau. Bất kỳ ở đâu, lúc nào cũng có thể mua được rượu, bia, từ nhà hàng, quán ăn, hàng cơm, phở, tiệm tạp hóa, cửa hàng tiện lợi, quán cóc vỉa hè đến siêu thị... Thị trường bia, rượu, thuốc lá hoàn toàn thả nổi như vậy, thì việc cấm mua, bán, sử dụng rượu, bia, thuốc lá đối với trẻ dưới 18 tuổi gần như “nhiệm vụ bất khả thi”.

Việt Nam khó hóa “rồng”, hóa “hổ” nếu một bộ phận thanh thiếu niên còn chìm đắm trong men rượu, khói thuốc. Hơn nữa quy định luật pháp đề ra mà không ai thực hiện, tất yếu dẫn đến thói quen nhờn phép nước.

Đặng Dũng