Thanh long và điệp khúc… “rớt giá”

Giá trồi sụt

Trong mấy ngày qua, các nhóm hội về thanh long lại đăng những dòng trạng thái không mấy vui vẻ. Nội dung xoay quanh việc thanh long đột nhiên rớt giá thảm, chỉ còn 2.000 - 3.000 đồng/kg, khiến đa số hộ trồng đều lỗ vốn, công cắt, vận chuyển… Đồng nghĩa với việc thiếu vốn tái đầu tư. Vì sao giá thanh long lại giảm mạnh, trong khi sản lượng thanh long không nhiều do nắng hạn?

Theo tìm hiểu từ các đơn vị chuyên môn, thời điểm này tại thị trường Trung Quốc và trong nước đang vào mùa thu hoạch rộ các loại trái cây. Trong đó ở thị trường trong nước, các tỉnh thành phía Bắc và miền Tây đang rộ chín mùa vải thiều, sầu riêng, mận…Riêng tại Trung Quốc, bên cạnh sức mua “đuối” do ảnh hưởng của dịch Covid-19, phía nước láng giềng cũng đang thu hoạch rộ thanh long ruột đỏ. Chính sự “bão hòa” đó, khiến sức tiêu thụ thanh long tại Bình Thuận bị chững lại.

                

Ảnh: Đ.Hòa

Theo ghi nhận của phóng viên tại huyện Hàm Thuận Bắc và Hàm Thuận Nam trong ngày 1/6, thanh long được bán tại vườn với giá từ 2.000 - 3.000 đồng/kg hàng xô. Thậm chí, những vườn thanh long có trái xấu, không đảm bảo chất lượng đã bị từ chối thu mua. Trong số các hộ bán thanh long giá rẻ đó, có hộ bà Nguyễn Thị Thanh, xã Hàm Liêm, Hàm Thuận Bắc. Bà Thanh chia sẻ: “Do cây thanh long gặp hạn, nên tôi đã không chong đèn, để ra hoa tự nhiên vụ mùa. Tuy nhiên, cách đây 3 ngày, tôi buộc bán với giá 3.000 đồng/kg hàng xô tại vườn. Lứa sắp tới khoảng 10 ngày nữa sẽ chín rộ”. Ông Tánh - chồng bà Thanh lý giải thêm: Sau cơn đại hạn, thanh long có hình thức không đẹp mắt, trái chín trước dự kiến khoảng 5 ngày, nên nhẹ ký, buộc bán giá thấp. 

Tuy nhiên, không phải nông dân nào cũng rơi vào tình trạng lỗ vốn như vậy. Bởi tại các vườn thanh long được chăm sóc tốt, đạt tiêu chuẩn an toàn vẫn được thu mua giá cao hơn. Điển hình tại cơ sở thu mua thanh long Bối Trác ở xã Tân Lập, huyện Hàm Thuận Nam thu mua với giá từ 7.000 - 8.000 đồng/kg hàng đẹp. Riêng thanh long đạt tiêu chuẩn GlobalGAP, xuất sang châu Âu vẫn bán với giá 18.000 đồng/kg.

Mang hy vọng

Điệp khúc “được mùa mất giá, được giá mất mùa” đối với thị trường nông sản nói chung và thanh long nói riêng lâu nay vẫn chưa có lời giải. Tuy vậy, theo ông Nguyễn Đức Trí - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh: Trước tình hình khô hạn khắc nghiệt và ảnh hưởng của dịch Covid-19 thời gian qua, ngành nông nghiệp tỉnh đã khuyến cáo nông dân hạn chế xử lý chong đèn. Chính vì vậy, vào thời điểm này, sản lượng thanh long chín rộ khá thấp. Tuy vậy, để tránh phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc, việc cần làm vẫn là tìm kiếm thị trường mới. Mặt khác, liên kết sản xuất và tiêu thụ giữa nông dân và các doanh nghiệp, hợp tác xã cần phải hiệu quả hơn. Cách duy nhất để nông dân bước ra khỏi câu chuyện giá thấp, chỉ còn con đường duy nhất là liên kết sản xuất, và sản xuất theo hướng VietGAP, GlobalGAP. Theo ông Trí, sản xuất VietGAP lần này không phải làm đối phó mà phải thực chất, minh bạch và trung thực. Song song, áp dụng nhật ký điện tử để khẳng định với khách hàng về truy xuất nguồn gốc thì mới thay đổi được tình hình giá cả.

Trong bối cảnh thanh long vừa gặp hạn, vừa rớt giá, một số nông dân đã mạnh dạn chặt cành, cắt búp thanh long không cho nuôi trái. Bởi theo họ, đây là việc nên làm, để giúp cây thanh long hồi sức sau đợt kiệt quệ vì nắng hạn. Bên cạnh đó, trong bối cảnh dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, kéo dài ở các nước, thì việc hy vọng về một thị trường rộng mở cho thanh long Bình Thuận vẫn còn khá xa. Hơn hết, ngay lúc này cần tập trung chăm sóc cây trồng, chú trọng chất lượng trong những lứa trái tiếp theo. Điệp khúc “rớt giá” hy vọng sẽ ít lặp lại…

TRUNG LƯƠNG