Nhiều năm qua, Trung Quốc là nước xuất khẩu lớn nhất các hàng hóa trung gian cho các ngành công nghiệp thế giới, đồng thời cũng là thị trường tiêu thụ lớn của rất nhiều ngành hàng đa quốc gia. Do đó, ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 tại Trung Quốc dự kiến sẽ tác động lớn đến các ngành sản xuất, vận tải, logistics, phân phối, dịch vụ của Việt Nam cũng như trên toàn thế giới.
Đặc biệt, các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo của Việt Nam hiện nay phụ thuộc rất lớn vào nguồn cung cấp nguyên phụ liệu, linh kiện đầu vào nhập khẩu từ Trung Quốc và các quốc gia khác, nhưng cũng đang chịu ảnh hưởng bởi dịch bệnh (Hàn Quốc, Nhật Bản) để phục vụ sản xuất.
Số liệu từ Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho thấy, hiện nay, các doanh nghiệp điện tử chỉ còn đủ lượng linh phụ kiện phục vụ cho sản xuất khoảng đến giữa hoặc cuối tháng 3/2020.
 |
| Ngành dệt may, da giày chỉ dự trữ nguyên phụ liệu tới đầu tháng 3 hoặc đầu tháng 4/2020. |
Đơn cử như ngành dệt may và da, giày, túi xách của Việt Nam năm 2019 nhập khẩu từ Trung Quốc là 1,32 tỷ USD xơ sợi (57,39%); 7,73 tỷ USD vải (60,91%) và 2,45 tỷ USD nguyên phụ liệu dệt may, da giày (43,67%); nhập khẩu từ Hàn Quốc là 2,02 tỷ USD vải (15,91%) và 0,71 tỷ USD nguyên phụ liệu dệt may, da giày (12,65%).
Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, đa số các doanh nghiệp ngành dệt may và da, giày chỉ dự trữ nguyên phụ liệu tới đầu tháng 3/2020 hoặc đầu tháng 4/2020. Do đó, thiếu nguyên phụ liệu sẽ khiến khả năng nhiều doanh nghiệp trong những ngành này phải tạm ngừng sản xuất là rất lớn.
Trong ngành sản xuất, lắp ráp ô tô, đặc biệt là sản xuất ô tô tải đang phụ thuộc vào hơn 70% linh phụ kiện từ Trung Quốc. Các dòng xe du lịch dù có linh kiện được nhập khẩu từ nhiều quốc gia để tiến hành lắp ráp, tuy nhiên những quốc gia này cũng đang bùng phát dịch bệnh (như Hàn Quốc, Nhật Bản). Cho nên, dự kiến đến cuối Quý I/2020, các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô sẽ chịu ảnh hưởng lớn từ việc thiếu hụt nguồn linh phụ kiện phục vụ sản xuất.
Ông Trương Thanh Hoài, Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) đánh giá, hiện nay nguồn cung nguyên vật liệu và linh phụ kiện đầu vào sản xuất từ Trung Quốc và các quốc gia khác gặp nhiều khó khăn, bởi các biện pháp kiểm soát dịch bệnh tại biên giới của cả Việt Nam lẫn Trung Quốc sẽ khiến việc thông quan các lô hàng nhập khẩu khó khăn hơn nhiều so với trước đây.
Đặc biệt, các nhà máy sản xuất các sản phẩm nguyên phụ liệu đầu vào cho Việt Nam tại Trung Quốc hiện nay cũng đang tạm thời ngừng sản xuất, hoặc chỉ hoạt động rất ít trong bối cảnh dịch bệnh lan rộng. Trong khi các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo hiện nay chủ yếu được tổ chức theo chuỗi giá trị rất chặt chẽ, ngay cả trong lĩnh vực cung cấp nguyên phụ liệu và linh phụ kiện đầu vào, vì vậy muốn ngay lập tức tìm được nguồn thay thế các yếu tố này trong ngắn hạn là hết sức khó khăn.
“Các nguyên phụ liệu cao cấp hoặc các sản phẩm linh kiện, phụ tùng rất khó có thể tìm nguồn thay thế từ Trung Quốc trong ngắn hạn, do đặc thù phân bổ chuỗi sản xuất toàn cầu cũng như các yêu cầu về kỹ thuật, công nghệ, chất lượng riêng biệt của các công ty đa quốc gia hoặc có giá thành cao hơn so với các sản phẩm từ Trung Quốc. Kể cả trong trường hợp dịch bệnh kết thúc, phía Trung Quốc sản xuất, cung ứng trở lại nguồn đầu vào cho sản xuất trong nước thì giá thành nguyên vật liệu, linh phụ kiện nhập khẩu từ Trung Quốc có thể sẽ tăng lên so với trước đây, gây ảnh hưởng đến giá thành sản xuất sản phẩm trong nước”, ông Hoài cho biết.
Tại cuộc họp đánh giá tác động của dịch Covid-19 đến các ngành sản xuất của Việt Nam diễn ra chiều 26/2 tại Bộ Công Thương, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cũng nhận định, tình hình diễn biến dịch bệnh ngày càng phức tạp cả trong và bên ngoài Trung Quốc, dự kiến sẽ khiến kinh tế thế giới có thể bị ảnh hưởng nặng hơn như việc Hàn Quốc, Nhật Bản đã bùng phát dịch bệnh và châu Âu, châu Mỹ phát hiện một số trường hợp dương tính với virus trong thời gian gần đây.
“Diễn biến của dịch bệnh ngày càng phức tạp, các thị trường quan trọng của Việt Nam đều đang chịu ảnh hưởng lớn của dịch bệnh, song Bộ Công Thương không làm bi đát, trầm trọng hóa tình hình. Chúng ta cần đánh giá kỹ lưỡng tác động của dịch để có thể đưa ra chính sách hỗ trợ doanh nghiệp hiệu quả, khả thi. Đặc biệt đối với một số ngành chủ lực hiện nay bị tác động ngay như dệt may, da giày, công nghiệp điện tử, công nghiệp chế biến chế tạo”- Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh./.
Theo đánh giá của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các chỉ tiêu tăng trưởng của công nghiệp phụ thuộc rất lớn vào tình hình khống chế dịch bệnh. Cụ thể, trong trường hợp dịch bệnh kết thúc trong Quý I/2020, dự kiến giá trị gia tăng ngành công nghiệp Quý I/2020 chỉ tăng 5,18% so với cùng kỳ 2019 (Quý I/2019 và Quý I/2018 tăng lần lượt 9% và 10,45%); trong đó, ngành chế biến, chế tạo – là ngành chiếm tỷ trọng lớn nhất trong các ngành công nghiệp chỉ tăng 6,28% trong Quý I.
Trường hợp dịch bệnh kết thúc cuối Quý II/2020, dự kiến giá trị tăng thêm ngành công nghiệp trong Quý II/2020 tăng 5,33% so với cùng kỳ 2019 (Quý I/2019 và Quý I/2018 tăng lần lượt là 9,24% và 8,34%); trong đó, ngành chế biến, chế tạo chỉ tăng 6,23% trong Quý II.
Nguyễn Quỳnh/VOV
