Tạo sinh kế bền vững cho đồng bào dân tộc thiểu số

Nhiều chính sách an sinh xã hội được tỉnh triển khai kịp thời, đúng đối tượng và phát huy hiệu quả. Đời sống của đồng bào DTTS hôm nay đã đổi thay nhiều, tỷ lệ hộ nghèo giảm đáng kể.

Phải khẳng định rằng, nhiều năm qua các địa phương trong tỉnh đã thực hiện tốt các chính sách phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, đặc biệt ưu tiên đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng ở vùng đồng bào DTTS. Tại các thôn, bản có đông đồng bào DTTS sinh sống, hệ thống điện lưới quốc gia, đường ô tô, trạm y tế, nhà văn hóa, trường học đã được xây dựng khá hoàn chỉnh và đồng bộ. Nhờ nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước, nhiều hộ gia đình đồng bào DTTS đã đầu tư máy móc hiện đại phục vụ sản xuất để bớt lao động phổ thông, tăng tỷ lệ cơ giới hóa nông nghiệp. Điều đáng nói nữa là, thực hiện chính sách tín dụng ưu đãi đối với hộ nghèo và hộ đồng bào DTTS, đã có rất nhiều hộ đồng bào DTTS thoát nghèo. Bên cạnh đó, các nguồn vốn khác tiếp tục được triển khai đồng bộ, đúng đối tượng quy định và phát huy hiệu quả tốt. Cùng với đó là giáo dục đào tạo vùng đồng bào DTTS được đổi mới căn bản, toàn diện, tạo điều kiện để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Công tác chăm sóc sức khỏe cho đồng bào DTTS trong những năm qua có nhiều chuyển biến tích cực, hệ thống trạm y tế các xã, các bệnh viện tuyến huyện được đầu tư nâng cấp, đội ngũ y, bác sĩ tiếp tục được bổ sung về số lượng, nâng cao tay nghề, cơ bản đáp ứng yêu cầu khám, chữa bệnh của nhân dân…

Nhưng đây mới chỉ là kết quả ban đầu, điều đáng nói ở đây là làm thế nào để tạo sinh kế bền vững cho đồng bào DTTS trong tỉnh. Để làm được việc đó, tỉnh đã khôi phục, phát triển các làng nghề truyền thống, gắn với du lịch cộng đồng tại các xã thuần đồng bào DTTS. Nhiều chính sách an sinh xã hội cũng được tỉnh triển khai kịp thời, đúng đối tượng và phát huy hiệu quả. Nhưng giải pháp phải gắn với thực tiễn và nhu cầu, vì hiện nay có nhiều chương trình phối hợp giữa các sở, ngành với các địa phương nhằm thúc đẩy, phát triển kinh tế, xã hội vùng đồng bào DTTS nhưng chưa mang lại được hiệu quả, chưa có mô hình thiết thực có tác dụng hỗ trợ, nâng cao thu nhập cho các hộ. Nguyên nhân chủ yếu là thiếu nguồn vốn để triển khai thực hiện hoặc nguồn vốn không đảm bảo. Từ những khó khăn về nguồn vốn của Nhà nước, năm 2019, Ban Dân tộc đã phối hợp với Công ty TNHH MTV  Lâm nghiệp Bình Thuận (Công ty Lâm nghiệp) trong Chương trình “Lâm nghiệp xã hội” giai đoạn 2019 – 2021, bằng nguồn vốn của Công ty Lâm nghiệp. Thực hiện chương trình phối hợp này, năm 2019 đã thực hiện giao khoán được 2.176,34 ha rừng tự nhiên và rừng trồng để chăm sóc, bảo vệ  cho 63 hộ tại các xã Tân Tiến (thị xã La Gi), xã Sông Phan (huyện Hàm Tân), xã Hàm Cần (huyện Hàm Thuận Nam) và sẽ tiếp tục mở rộng ra các địa bàn khác trong những năm tiếp theo. Việc thực hiện giao khoán quản lý, bảo vệ rừng từ nguồn vốn xã hội hóa này bước đầu đã đem lại nhiều hiệu quả thiết thực đó là: Góp phần giải quyết những vấn đề khó khăn, bức xúc về đất sản xuất, việc làm, công tác giảm nghèo cho đồng bào DTTS, hộ nghèo trên địa bàn vùng đồng bào DTTS. Tiếp tục huy động nguồn lực đầu tư để phát triển kết cấu hạ tầng tại vùng đồng bào DTTS, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn nhằm nâng cao hơn nữa đời sống vật chất và tinh thần, tạo việc làm, cải thiện thu nhập cho một bộ phận đồng bào DTTS, đảm bảo cuộc sống ổn định, thoát nghèo vươn lên làm giàu. Đặc biệt là nâng cao nhận thức tầm quan trọng của tài nguyên rừng và quỹ đất lâm nghiệp đối với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng và phòng hộ, bảo vệ môi trường sinh thái.

Vấn đề giảm nghèo cho vùng đồng bào DTTS cũng được Đảng và Nhà nước hết sức quan tâm, chính vì vậy ngay trong ngày làm việc đầu tiên của kỳ họp thứ 8, Quốc hội  khóa XIV, Quốc hội đã có tờ trình phê duyệt và báo cáo thẩm tra Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, vùng có điều kiện đặc biệt khó khăn. Điều này cho thấy sự quan tâm đặc biệt và quyết tâm của Đảng, Nhà nước ta trong việc xây dựng cuộc sống ấm no, phát triển cho đồng bào vùng khó khăn. Chính vì vậy, để tạo sinh kế lâu dài cho đồng bào DTTS về lâu dài đòi hỏi phải tập trung hỗ trợ phát triển sản xuất, phát triển cơ sở hạ tầng và nâng cao năng lực vùng đồng bào DTTS để họ tự vươn lên thoát nghèo. Chính sách giảm nghèo cho đồng bào DTTS cần tập trung vào việc nâng cao nhận thức và bắt đầu bằng việc chuyển đổi sản xuất nông nghiệp từ tự cung tự cấp sang sản xuất thương mại, đa dạng hóa sang các cơ hội việc làm phi nông nghiệp. Nhân rộng các mô hình về phát triển kinh tế bền vững đến đồng bào DTTS để thực hiện. Bên cạnh đó cần định hướng chính sách trong giai đoạn tới theo hướng tăng cho vay ưu đãi, hỗ trợ có điều kiện, tăng định mức vay cho hộ gia đình, ban hành cơ chế cho vay theo dự án vừa và nhỏ, tạo sản phẩm theo chuỗi giá trị. Đồng thời, phải khơi dậy tinh thần chủ động vượt khó của đồng bào DTTS, nỗ lực cùng với Nhà nước và xã hội để thực hiện thành công công cuộc giảm nghèo bền vững…

THANH QUANG