Thúc đẩy công nghiệp chế biến phát triển nhanh, mạnh hơn

Với mức tăng trưởng cao của công nghiệp điện năng và tăng trưởng chậm lại của công nghiệp khai khoáng là đúng hướng. Tuy nhiên mức tăng trưởng của công nghiệp chế biến, chế tạo chỉ tăng trưởng bằng ½ của mức tăng GRDP là chưa đạt yêu cầu đề ra; chưa tương xứng với tiềm năng lợi thế và định hướng phát triển của công nghiệp chế biến. Đó là ưu tiên phát triển công nghiệp chế biến; phát triển công nghiệp chế biến nông, lâm thủy sản gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp phù hợp với lộ trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn; phù hợp với thị trường tiêu thụ và gắn với vùng nguyên liệu để phát triển ổn định, bền vững; tạo những mặt hàng có lợi thế so sánh và khả năng cạnh tranh cao ở thị trường trong nước và xuất khẩu.

Hiện trên địa bàn tỉnh có khoảng 950 cơ sở sản xuất, kinh doanh nông, lâm, thủy sản (bao gồm doanh nghiệp và hộ cá thể); trong đó có 46 doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thủy sản, 31 doanh nghiệp chế biến xuất khẩu nông sản, tập trung chế biến các sản phẩm lợi thế của địa phương như thủy sản đông lạnh, thủy sản khô, chế biến rượu, nước giải khát từ quả thanh long, mủ trôm, tảo… Tuy nhiên có thể thấy, ngoài một ít doanh nghiệp (chủ yếu chế biến thủy sản) có quy mô và trang thiết bị khá hiện đại thì hầu hết các doanh nghiệp đều có quy mô nhỏ, công nghệ và thiết bị lạc hậu; chưa chủ động chế biến những sản phẩm theo nhu cầu của thị trường. Trong khi, liên kết dọc theo chuỗi giá trị cũng như liên kết ngang giữa các DN chế biến với nhau và với các DN sản xuất phụ trợ lại chưa hình thành hoặc thiếu chặt chẽ. Hầu hết các sản phẩm cũng như DN chế biến đều chưa có thương hiệu riêng. Sản phẩm chất lượng chưa cao, phần lớn sản phẩm xuất khẩu đều ở dạng sơ chế. Mẫu mã sản phẩm chậm đổi mới và chưa theo kịp diễn biến của thị trường…

Hướng đi cho công nghiệp chế biến nhằm nâng cao giá trị gia tăng và nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa của tỉnh là phải tập trung mọi nguồn lực để hỗ trợ phát triển các DN chế biến nông, lâm, thủy sản có lợi thế cạnh tranh, lợi thế vùng và có giá trị gia tăng cao như thủy sản (đông lạnh, khô, nước mắm), cây ăn quả, thực phẩm (thanh long, mủ trôm, tảo) cây công nghiệp (điều, cao su), đồ gỗ… Từ đó, tạo ra những điểm nhấn làm tiền đề kêu gọi nhà đầu tư tham gia vào phát triển ngành công nghiệp chế biến của tỉnh; tận dụng các thế mạnh nông sản của tỉnh để chế biến, góp phần ổn định việc tiêu thụ sản phẩm cho nông dân.

Cần thực hiện đầu tư mới và khuyến khích DN chuyển đổi mô hình sản xuất, từ chế biến thô sang chế biến tinh, tạo ra những sản phẩm vừa có giá trị gia tăng cao lại vừa phù hợp với thị hiếu thị trường, nâng cao hiệu quả sản phẩm xuất khẩu. Đẩy mạnh phát triển loại hình DN khoa học công nghệ, đặc biệt là các DN khoa học công nghệ hoạt động trong lĩnh vực công nghệ sau thu hoạch nhằm tạo ra động lực phát triển DN chế biến nông, lâm, thủy sản; tạo ra nguồn nguyên liệu ổn định và có chất lượng phù hợp phục vụ cho phát triển công nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản trong tương lai.

Tiếp tục thực hiện có hiệu quả tái cấu trúc vùng nguyên liệu gắn với sự hình thành và phát triển của các nhà máy chế biến. Có giải pháp tạo điều kiện cho doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân tích tụ đất đai phục vụ sản xuất hàng hóa quy mô lớn, đáp ứng yêu cầu số lượng, chất lượng cho các nhà máy chế biến. Triển khai, thực thi có hiệu quả, trọng tâm, trọng điểm các chính sách hỗ trợ về vốn để khơi dậy tiềm năng, thế mạnh của từng vùng, từng lĩnh vực sản xuất và từng cơ sở sản xuất kinh doanh để thúc đẩy công nghiệp chế biến tỉnh nhà phát triển nhanh, mạnh hơn.

THẾ NAM