Suy nghĩ về ảnh trên báo địa phương

                

Tác nghiệp của phóng viên ảnh.

Tính hành động trong ảnh báo chí

Dường như hàng năm ở trong nước hoặc các địa phương cuộc thi ảnh nghệ thuật luôn diễn ra nhiều hơn là thi ảnh báo chí. Bởi lẽ, một bức ảnh báo chí hoàn mỹ thì ngoài tính nghệ thuật còn mang tính hành động, thời sự, mang hơi thở của cuộc sống hiện tại. Vì thế, chụp được một tác phẩm ảnh báo chí để dự thi, đạt giải là cực kỳ khó. Trước hết về kỹ thuật, ánh sáng phải bảo đảm; về tính hành động phải sống động tiêu biểu phù hợp với nhãn quan chính trị và bảo đảm tính chân thật của bức ảnh. Về chú thích ảnh nếu là ảnh đăng riêng lẻ thì phải bảo đảm các yếu tố như một tin ngắn (5w); nếu ảnh kèm bài viết thì bảo đảm đủ 3 yếu tố: Ai, ở đâu, làm gì (3w).

Nhìn lại thực tế ảnh đăng trên báo, tạp chí Bình Thuận thời gian qua cho thấy, phần lớn là ảnh minh họa bài viết, rất ít ảnh riêng lẻ. Có nhiều bức ảnh thời sự, ánh sáng đẹp, con người trong ảnh thể hiện đang hành động và bố cục hài hòa mang tính chính trị cao; nhiều ảnh đẹp, thời sự được rút ra đăng lớn ở trang đầu tạo sự chú ý cho người xem (phần lớn là ảnh của các phóng viên ảnh chuyên nghiệp sử dụng máy ảnh bán cơ, ảnh có độ phân giải cao); mỗi bức ảnh đã đưa lại những thông tin nhất định cho bạn đọc…Tuy nhiên, nhiều ảnh trên báo, tạp chí vẫn còn mang tính chất minh họa cho bài viết, cho trang báo, chẳng hạn như: tác giả viết về công tác đền bù, giải tỏa mặt bằng thì đăng kèm bức ảnh khu đất trống không có người, không biết đất đó ở đâu, vì không thấy chú thích ảnh; hoặc viết về một trang trại chăn nuôi heo công nghiệp không có hệ thống xử lý nước thải, gây ô nhiễm môi trường… tác giả lại đưa hình ảnh đàn heo nuôi thủ công của một cơ sở khác, chú thích thiếu thông tin cụ thể…

Trên thực tế có một số phóng viên, cộng tác viên cầm máy ảnh nhưng chưa hiểu về kỹ thuật máy ảnh, kỹ thuật chụp ảnh và thể loại ảnh báo chí… nên khi bấm máy, cho ra một tác phẩm ảnh chất lượng còn hạn chế như: màu sắc, ánh sáng bức ảnh chưa đúng; ảnh bị “chao” nhòe; ảnh thiếu hành động của con người hoặc không phải là hành động tiêu biểu của sự kiện; thậm chí bài viết địa phương này, nhưng ảnh chụp ở địa phương khác… 

Chụp ảnh hội nghị bằng điện thoại, nên chăng?

Hiện có một số phóng viên, cộng tác viên do chưa nắm sâu về kỹ thuật chụp ảnh, tuy có trang bị máy ảnh bán cơ để hành nghề, nhưng ngại mang theo bên người nên thường sử dụng camera điện thoại di động để chụp ảnh hội nghị. Do sử dụng điện thoại chụp nên tác giả thường đứng phía sau hội trường chụp lên, vì thế bức ảnh chỉ thấy toàn đầu đại biểu, còn nhân vật trung tâm hội nghị thì trong ảnh quá nhỏ. Có phóng viên xông xáo hơn lên trước đoàn chủ trì hội nghị cầm điện thoại lia qua, lia lại thật nhanh thì lại bị đại biểu bàn tán, thiếu tin tưởng tay nghề người chụp, có người nói: “Nhà báo chụp ảnh bằng điện thoại vậy sao?”…

Ngày nay, khoa học công nghệ điện thoại phát triển, nhiều camera điện thoại chụp ảnh khá đẹp, nhưng đó chỉ là chụp vật tĩnh, chụp ngoài trời, còn chụp vật động, chụp trong nhà rất dễ bị “chao hình”. Mặt khác, camera điện thoại được mặc định tự động về độ nét, ánh sáng, độ phân giải ảnh thấp… Khi chụp hội nghị phải sử dụng góc rộng vì thế các ảnh chụp từ sau hội trường đầu đại biểu luôn có tỷ lệ lớn, bố cục bức ảnh mất cân đối. Với những mặt hạn chế đó mà hiện nay một số cơ quan báo chí (báo Đà Nẵng, báo Quảng Nam) không cho các phóng viên, cộng tác viên chụp ảnh bằng điện thoại di động tại các cuộc họp, hội nghị để bảo đảm chất lượng hình ảnh và tư thế của nhà báo chuyên nghiệp.

Thiết nghĩ, để chất lượng hình ảnh trên báo ngày càng tốt hơn, ảnh không còn là yếu tố minh họa thì người làm báo cần nâng cao tay nghề chụp ảnh; am hiểu về kỹ thuật máy ảnh, kỹ thuật chụp ảnh, làm chủ các thông số trên máy để chụp ảnh theo ý đồ của tác giả. Đồng thời, không ngừng tích lũy kinh nghiệm và học hỏi đồng nghiệp về xây dựng bố cục bức ảnh báo chí.  

  LÊ THANH