Lê Thành Bá - tác giả Bình Thuận đầu tiên xuất bản thơ tiếng Anh

Thầy giáo, nhà thơ Lê Thành Bá vừa xuất bản tập thơ song ngữ Việt - Anh “Hành trình tìm về Hòa Bình, Tình yêu và Hạnh phúc” - The journey toward Peace, Love and Happiness. Tập thơ gồm 55 bài, chia làm 4 chủ đề: Chào thế giới; Hãy để tương lai nói sự thật; Đêm xuân hồi tưởng; Phê bình hội họa trừu tượng và các bài thơ khác. Đặc biệt, phần thơ tiếng Anh không chỉ là chuyển ngữ hay dịch thơ mà là sáng tác song song với phần tiếng Việt, theo hồn thơ, luật thơ và ngôn ngữ thơ nước ngoài. Các bài thơ tiếng Anh của ông đã đăng lên mạng, facebook nhận được nhiều cảm tình và khen ngợi của người đọc ngoài nước. Mark Gurr (London) nhận xét: “Chắc chắn ông biết luật thơ vì bài thơ này cũng hay như bài vừa qua, chọn từ thật hay. Ông sáng tác như thế nào vậy? Dường như ông nắm kỹ thuật đặc biệt và áp dụng chúng”.

Nhà thơ Romeo Della Valle (New York) viết:”Kỹ thuật sáng tác tốt và sâu sắc, ông bạn thân mến của tôi!…Cứ tiếp tục, dứt khoát ông đang đi đúng con đường”. Stacie Eleanor Clark (London) đặc biệt yêu quiý thơ ông và viết nhiều bình luận nhanh, đã bộc lộ cảm xúc chân thành: “Tôi rất xúc động, tôi nghĩ tôi thích tác phẩm của ông hơn những cuốn sách thơ học trong nhà trường”. Cảm nhận khi đọc bài thơ Heart to heart (Niềm tin ẩn khuất), nhà thơ Lindokuhle Nkosi viết: “Nhiệt liệt hoan nghênh tác phẩm xuất sắc này, tôi yêu mọi dòng thơ và ngôn từ, thật sâu sắc”. Tiêu biểu nhất có bà Leticia Sabordino, giáo sư giảng dạy khoa mục văn chương Á Phi, Viện đại học Leyte, Phillippines mến thích thơ ông, “say mê cách dùng ngôn từ của ông” - như bà nói, bà dành nhiều thời gian để trao đổi từng bài thơ ông đưa lên mạng. Khi hay tin ông sẽ xuất bản tập thơ và việc bà được mời viết lời tựa, bà trao đổi: “Lời tựa thường dành cho một tác giả viết; tôi rất vui viết vài dòng ngợi khen thúc đẩy mọi người mua đọc tác phẩm; tôi rất sung sướng về việc ông cuối cùng đã quyết định xuất bản thơ mình - sự sáng tạo của một người tài năng mà những thi phẩm có thể sánh với những tác phẩm được viết bởi các nhà thơ nổi tiếng…” . Bà là người đưa thơ ông vào giảng dạy ngoại khóa cho sinh viên và có thể chọn vào giáo trình chính thức trong thời gian tới.

Cũng như đa số các nhà thơ, thiên tư sáng tạo thơ ca bắt đầu từ tuổi trẻ. Lê Thành Bá đã viết những bài thơ đầu tay còn e ấp, rụt rè trong cuốn sổ, đã tìm đến những người đi trước để học hỏi, anh đã học làm thơ luật ở nhà thơ Đài Nguyên Vu từ những bài thơ năm chữ rồi bảy chữ. Tình cờ, nhà thơ Lưu Trọng Văn đọc qua sổ tay và chọn đăng báo lần đầu 3 bài thơ của anh như một phát hiện và chắp cánh. Sự ngang trái và dang dở của một mối tình thơ mộng, cao đẹp của chàng sinh viên Lê Thành Bá với cô con gái của một quan chức thành phố Đà Lạt đã kết nên thiên trường ca tình yêu đầy lãng mạn: Trường ca hoa păng-xê 24 bài, trong tập thơ này anh đổi tên là Đêm xuân hồi tưởng.

Nhưng “cơm áo không đùa với khách thơ”, chàng phải xếp lại mối tình đầu dang dở và những vần thơ păng-xê tím để mưu sinh nhiều nơi, rồi về quê lấy vợ, sinh con, an phận. Trôi qua vài chục năm, bỗng dưng anh trở lại với những bài thơ cũ và mới đưa lên các trang mạng. Rồi anh chuyển ngữ thơ mình sang tiếng Anh. Bất ngờ nhất là anh đã tìm gặp những tri âm, những bạn đồng điệu khích lệ, cả thơ tiếng Việt và thơ tiếng Anh. Rồi năm 2016 tác giả Lê Thành Bá nhận được một vinh dự, trở thành thành viên của Đoàn chủ tịch Liên hiệp thơ các quốc gia - WORLD UNION OF POETS – U.M.P. do nhà thơ hai lần được để cử giải Noben văn chương Sivano Bortolazzi sáng lập, thật là một cơ hội tốt chưa từng có với bất cứ nhà thơ Việt đương đại nào. Phải chăng trường hợp này chính là tác phẩm bầu lên nhà thơ như ai đó đã từng nói? Như được truyền cảm hứng, anh hoàn thành tập thơ chuyển ngữ “Hành trình tìm về Hòa bình, Tình yêu và Hạnh phúc”, được NXB Thanh niên in và phát hành tháng 5/2017. Lúc đầu anh lấy tên tập thơ là “Hành trình tìm về Tình yêu và Hạnh phúc” như muốn ghi dấu con đường tình yêu và cuộc sống kiếm tìm hạnh phúc của riêng mình trong thơ. Thế rồi, người bạn tri kỉ của anh, bà Leticia Sabordino, người đã đọc và nhận xét tất cả những bài thơ anh đăng mạng, gợi ý là nên thêm hai chữ Hòa bình, bà cảm nhận điều đó có trong thơ anh. Và cái tên tập thơ “Hành trình tìm về Hòa bình, Tình yêu và Hạnh phúc” ra đời.

Cho đến nay có thể Lê Thành Bá là tác giả sáng tác thơ tiếng Anh duy nhất ở Bình Thuận. Tôi cũng biết nhà thơ, dịch giả Thiếu Khanh người Bình Thạnh, Tuy Phong đã dịch thơ trong nước sang tiếng Anh được nhiều khen ngợi, khá uy tín, nhưng không “chuyên” sáng tác thơ tiếng Anh. Tôi đọc thơ tiếng Việt của anh Lê Thành Bá, và tò mò đọc sang phần thơ tiếng Anh, với niềm cảm phục. Không chỉ vì thơ mà còn cả nghị lực của tác giả, là tấm gương quý về vượt lên chính mình cho những người làm thơ trẻ.

Nhà thơ là người vốn lặng lẽ, âm thầm trong cuộc đời cũng như sáng tác; anh Lê Thành Bá cũng vậy, cho nên lâu nay cũng ít ai ở Bình Thuận biết tới anh; tôi biết được thơ anh gần đây cũng nhờ qua trang mạng. Muộn còn hơn không. Người Bình Thuận bây giờ tự hào với cây thanh long vị ngon, trái đẹp và những người sành ăn đều biết chỉ khi nào trái thanh long chín lại tức là chín hai lần thì vị ngọt mới đậm đà, rịn mật. Phải chăng nhà thơ Lê Thành Bá cũng đang chín lần hai.

DƯƠNG NGUYÊN