Thăm trường xưa nhớ Bác!

                

Tham quan Trường Dục Thanh. Ảnh: Đ.Hòa

Tháng 9/1910, nhờ sự giúp đỡ và giới thiệu của cụ Nghè Trương Gia Mô, người bạn cùng chí hướng với cụ Nguyễn Sinh Sắc (thân sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh), Nguyễn Tất Thành được vào dạy học tại Trường Dục Thanh. Đây là trường tiểu học tư thục có nội dung giảng dạy tiến bộ nhất ở Bình Thuận lúc bấy giờ. Trường dạy chữ Quốc ngữ là chính. Bên cạnh đó, còn dạy thêm 3 môn: Chữ Hán, tiếng Pháp và môn thể dục thể thao. Học trò của trường lúc đông nhất khoảng 60 người, được chia làm 4 lớp: Lớp tư, lớp ba, lớp nhì và lớp nhất (tương đương từ lớp 2 đến lớp 5 bậc tiểu học ngày nay).

Giáo viên của trường có khoảng 7 thầy giáo, thầy giáo Nguyễn Tất Thành khi ấy vừa tròn 20 tuổi, là giáo viên trẻ tuổi nhất. Theo sự phân công của nhà trường, thầy Thành dạy lớp nhì, thầy dạy môn thể dục là chính và trợ giảng 3 môn: Chữ Quốc ngữ, Hán văn và Pháp văn.

Trong thời gian ngắn dạy học tại Trường Dục Thanh, thầy Thành đã để lại những tình cảm, kỷ niệm vô cùng đẹp đẽ trong lòng của học trò, đồng nghiệp và nhân dân Phan Thiết qua phong cách sống và giảng dạy của thầy. Đó là những bài học quý báu về tình yêu thương, gần gũi học trò, lòng say mê công việc và ham học hỏi, phong cách sống giản dị, hòa đồng.

Những giờ lên lớp, thầy Thành giảng bài nhiệt tình, dễ hiểu, luôn lấy ví dụ minh họa trong thực tế cuộc sống để bài giảng thêm sinh động. Những nội dung khó, thầy thường giảng rất chậm và kỹ. Mỗi lần giảng bài xong, bao giờ thầy cũng hỏi: “Các trò đã hiểu bài chưa?”. Chỉ khi nào cả lớp đồng thanh hô vang: “Dạ thưa thầy, hiểu bài rồi!”, khi đó thầy Thành mới dạy sang bài mới. Thầy không chỉ giảng dạy trên lớp mà còn tranh thủ giảng dạy ở mọi lúc, mọi nơi. Những ngày nghỉ cuối tuần, thầy Thành thường dẫn học trò đi thăm các di tích lịch sử và cảnh đẹp của quê hương: Đình làng Đức Nghĩa, bến đò Văn Thánh, bãi biển Thương Chánh (nay là bãi biển Đồi Dương)… Để những chuyến dã ngoại ấy thực sự là những buổi học thú vị giúp các trò mở mang thêm kiến thức về thực tế cuộc sống.

Có thể thấy, ngay từ những năm đầu của thế kỷ XX, thầy giáo Nguyễn Tất Thành đã có phương pháp giáo dục khoa học, tiến bộ. Những ngày dừng chân dạy học ở Trường Dục Thanh – Phan Thiết đánh dấu sự hình thành tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về giáo dục. Đó cũng là tư tưởng mà ngành giáo dục hiện nay vận dụng: Học phải đi đôi với hành, lý luận phải đi kèm với thực tiễn.

Thầy Thành là một tấm gương sáng về tinh thần tự học. Với Người, học để làm người có tri thức nhằm giúp dân, giúp nước. Thầy luôn tận dụng mọi hoàn cảnh để học: Học trong sách vở, ở đồng nghiệp và ở cả nhân dân lao động. Những đêm khuya, thầy thường đến căn gác Ngọa Du sào để đọc sách và học thêm tiếng Pháp. Nhiều lần, thầy còn đưa các trò xuống bến cá Cồn Chà, thăm hỏi bà con ngư dân lao động. Vô nhà nào, thầy cũng hỏi thăm về tình hình cuộc sống, về bữa ăn, về cách đánh bắt cá, cách xác định phương hướng khi đi biển, cũng như tập làm quen dần với những cơn sóng gió ngoài biển khơi…

Trường Dục Thanh – Phan Thiết chính là nơi thầy giáo Nguyễn Tất Thành có thời gian tìm hiểu kỹ tình hình và điều kiện chuẩn bị cho cuộc hành trình vào Sài Gòn, vượt đại dương bôn ba tìm đường cứu nước. Sự kiện thầy giáo Nguyễn Tất Thành dừng chân dạy học tại Trường Dục Thanh có ý nghĩa quan trọng trong việc nghiên cứu về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng vĩ đại của Bác.

Hưởng ứng cuộc vận động “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, những năm gần đây nhiều trường học trong và ngoài tỉnh đã tổ chức những chuyến tham quan đưa học sinh, sinh viên thăm lại trường xưa Bác dạy, tổ chức các lễ dâng hoa, báo công, tưởng niệm Bác, các buổi sinh hoạt truyền thống, kết nạp Đội, kết nạp Đoàn… thu hút sự tham gia sôi nổi, nhiệt tình của các em học sinh, sinh viên và giáo viên nhà trường. Về với Trường Dục Thanh, các em như được trở về với cội nguồn của dân tộc, trở về với những giá trị đạo đức truyền thống. Từ đó, các em nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của mình trong việc ra sức học tập, tu dưỡng, rèn luyện góp phần xây dựng quê hương, đất nước. Để mỗi chuyến tham quan không chỉ là buổi hoạt động ngoại khóa thú vị, bổ ích mà còn có ý nghĩa sâu sắc trong việc giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống cho các thế hệ học sinh, sinh viên.

Hình ảnh Trường Dục Thanh - thầy giáo Thành đã trở nên thiêng liêng, gần gũi, là niềm trân trọng, tự hào của các thế hệ học sinh, sinh viên, của nhân dân Bình Thuận hôm nay và mai sau.

Lê ThỊ Phương ThẢo