Có thể nói, một thời gian rất dài, lực lượng sáng tác của La Gi rất mỏng và gần như không có nhiều xuất bản phẩm; thỉnh thoảng có 1 - 2 người công bố tác phẩm trên Báo Thuận Hải, nay là Báo Bình Thuận, song không lưu lại ấn tượng trong lòng bạn đọc. Nguyên nhân của hiện tượng này là do lịch sử phát triển vùng đất để lại. Trước năm 1975, cả vùng Hàm Tân (cũ) nói rộng ra và La Gi nói riêng không có mấy tác giả văn học nghệ thuật (VHNT). Có 3 tác giả quê ở Hàm Tân là các ông: Nguyễn Ngu Ý, Đỗ Hồng Ngọc và Trần Yên Thảo, tạo được tên tuổi trên văn đàn thì địa bàn hoạt động là Sài Gòn. Sau năm 1975, hoạt động VHNT của La Gi chỉ dừng lại ở mức: Một năm ra vài bản tin, trong đó có dành một phần trang cho văn nghệ. Số tác giả và đầu sách xuất bản vì vậy khá thưa.
Lực lượng sáng tác VHNT La Gi thật sự chuyển biến kể từ sau giai đoạn đổi mới, khi đời sống vật chất, tinh thần của người dân nâng lên. Lúc này, La Gi xuất hiện một số tác phẩm văn nghệ của vài tác giả là hội viên Hội VHNT tỉnh, ít nhiều cho thấy sự phát triển về lực lượng vào những năm sau này. Dấu son của văn nghệ La Gi nói riêng, Hàm Tân nói chung thật sự tạo nên được là khi tác giả Ngô Văn Tuấn đoạt giải A giải Dục Thanh với tác phẩm “Biển và mẹ”. Từ đây, như chất men kích thích, lực lượng sáng tác của địa phương ngày một nhiều lên, cho tới lúc La Gi xuất hiện Câu lạc bộ Thơ ca La Gi vào tháng 8/1998 với vài chục hội viên. Từ năm 2000 - 2010, câu lạc bộ thơ ca này hoạt động khá sôi nổi, đã xuất bản 5 tập thơ, chưa kể một số tập phổ biến hạn chế.
 |
Tuy bắt đầu đông về lượng nhưng lại không đồng đều. Tác giả thơ chiếm phần lớn. Văn xuôi chỉ vài tác giả. Mỹ thuật và nhiếp ảnh, số lượng tác giả chưa nhiều.
Điều ghi nhận, các tác giả đều có sự cố gắng nhất định; phấn đấu tác phẩm sau hay hơn tác phẩm trước. Vì vậy, những năm sau này, tác giả La Gi được trao giải Dục Thanh ngày một tăng. Gần nhất giải thưởng VHNT Dục Thanh lần thứ V (2011 - 2016) tác giả Phan Chính đoạt giải nhì thơ với tác phẩm “Bảng lãng gió giêng”; Thái Anh giải ba thơ với tác phẩm “Mây trắng còn bay”; Cao Văn Vinh giải nhì về mỹ thuật… Tuy nhiên, khách quan nhìn nhận, lực lượng sáng tác VHNT ở La Gi chưa có tác giả thật sự nổi trội. Tác phẩm chạm vào những vấn đề cuộc sống, con người quan tâm chưa nhiều. Chưa có tác phẩm sáng giá, được dư luận đánh giá cao. Điều này phụ thuộc nhiều yếu tố, trong đó yếu tố tài năng khá quan trọng. Có tài năng thì dù chỉ một tác phẩm, nhưng tác phẩm đó sẽ đóng đinh trong lòng độc giả. Có tác giả, trong 1 năm công bố vài tác phẩm, nhưng thiếu sáng tạo và cái riêng (trong khảo cứu thì chưa tiếp cận được tài liệu nguồn mới mẻ, từ đó mở ra những khám phá, những phát hiện mới...). Chỉ gần đây, có 2 tác giả thực sự có bứt phá là Ngô Văn Tuấn và Lương Minh Vũ, khi hai anh xuất hiện ngày một nhiều trên báo, tạp chí văn nghệ có uy tín ở Trung ương, ngoài địa phương. Ngô Văn Tuấn mặc dù chưa có sự cách tân trong thi pháp, nhưng ngôn ngữ bình dị, chân thành, thi ảnh dồi dào là thế mạnh trong thơ anh… Lương Minh Vũ, sau một số tác phẩm trung bình, anh càng ngày càng chắc tay, già dặn trong nghệ thuật dựng truyện. Một vài tác giả có tuổi đời trên dưới bốn mươi như: Ái Liên, Huỳnh Thục Oanh... có những tìm tòi trong đề tài, trong thể hiện, hy vọng trong tương lai không xa sẽ có tác phẩm tốt…
Một cách tổng thể, La Gi đang có lực lượng sáng tác khá đông, trong đó có 20 tác giả là hội viên Hội VHNT tỉnh.
Nhờ lực lượng này, nên mới đây, kỷ niệm 15 năm thành lập thị xã La Gi, Chi Hội VHNT La Gi xuất bản được giai phẩm Hoa biển khá đầy đặn về tác giả, tác phẩm.
Hiện nay, các tác giả La Gi chủ yếu quảng bá tác phẩm của mình trên tạp chí Văn nghệ Bình Thuận xuất bản thưa kỳ (số lượng không nhiều) và trên Báo Bình Thuận cuối tuần. Vì vậy, sự lan tỏa của tác phẩm ít nhiều hạn chế.
Để lực lượng sáng tác VHNT La Gi ngày một trưởng thành, có nhiều tác phẩm tốt, cần có sự hỗ trợ của địa phương, Hội VHNT tỉnh, trong việc tạo điều kiện cho các tác giả giao lưu, tham gia các hoạt động VHNT… Được thế, trong tương lai, lực lượng này sẽ có những tác phẩm gây được tiếng vang, đóng góp món ăn tinh thần nhiều hơn cho xã hội.
Hà Thanh Tú
.jpg "“Vinh quang Điện Biên Phủ - trải nghiệm bất tận”")
