Nhức nhối một câu hỏi cũ

Hàng chục tài xế đánh nhau ở Sài Gòn năm 2013. Ảnh minh họa

Ngày 13/6 năm nay, tại phiên chất vấn của kỳ họp Quốc hội thứ 3 khóa XIV, ĐBQH tiếp tục chất vấn Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện về sự xuống cấp rất đáng báo động của đạo đức xã hội.

Tiếc rằng thời gian trả lời chất vấn có hạn, mà lại có quá nhiều vấn đề “nóng” phải giải trình như: cấp phép ca khúc, quy hoạch bán đảo Sơn Trà, quản lý lễ hội… nên Bộ trưởng Thiện không còn “hơi sức” đâu mà đề cập đến vấn đề hệ trọng là đạo đức xã hội. Nhưng qua bản giải trình của Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch gửi tới kỳ họp về vấn đề này, nổi lên nhiều vấn đề nhức nhối:

Một số giá trị đạo đức truyền thống, lối sống văn hóa tốt đẹp của dân tộc ta đang bị mai một. Các giá trị đạo đức mới chưa được quan tâm đúng mức.

Hệ giá trị chuẩn về đạo đức con người thời kỳ mới chưa hình thành. Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống trong cán bộ đảng viên có chiều hướng gia tăng.

Đạo đức nghề nghiệp sa sút, lối sống ích kỷ, thực dụng, hưởng lạc, vô cảm có chiều hướng lan rộng.

Thói dối trá, đạo đức giả, gian lận trong học hành, thi cử, bằng cấp, chạy chức, chạy quyền, chạy danh, chạy lợi, chạy tội, làm ăn phi pháp, bất chính còn phổ biến.

Bạo lực gia đình, nhất là bạo lực với người cao tuổi, với trẻ em xảy ra nhiều vụ nghiêm trọng.

Đạo đức nghề nghiệp sa sút cả trong những lĩnh vực vốn được xã hội tôn vinh.

Đạo đức học đường xuống cấp, tình trạng học sinh đánh lộn, cư xử thiếu văn hóa, hỗn láo với thầy cô, coi thường nội quy nhà trường, sử dụng các chất gây nghiện ngày càng phổ biến.

Đời sống văn hóa tinh thần của hàng triệu công nhân Việt Nam trong các khu công nghiệp, khu chế xuất rất nghèo nàn lạc hậu.

Bệnh sùng ngoại, coi thường giá trị văn hóa, chạy theo lối sống thực dụng của một bộ phận giới trẻ gây hại đến thuần phong mỹ tục của dân tộc.

Tính cộng đồng dân cư “tắt lửa tối đèn có nhau”, “bán bà con xa mua láng giềng gần” bị rạn nứt. Hiện tượng vô cảm, bàng quan, thờ ơ lan rộng.

Xu hướng sử dụng vũ lực để giải quyết các mâu thuẫn xã hội gia tăng. Mỗi dịp tết nhất lại có hàng ngàn người phải nhập viện vì đánh nhau do say rượu, va quẹt giao thông.

Một bộ phận cán bộ lợi dụng vị trí lãnh đạo và quyền lực để thu vén cá nhân, gia đình, họ tộc.

   Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về tăng cường xây dựng chỉnh đốn Đảng đã liệt kê ra 27 biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa trong nội bộ.

Nguyên nhân xuống cấp đạo đức xã hội và văn hóa ứng xử của người Việt Nam, Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch cho rằng: Do tác động từ mặt trái kinh tế thị trường; những yếu kém trong lĩnh vực giáo dục và thực thi pháp luật.

Sẽ rất “quá tầm” nếu bắt cá nhân Bộ trưởng Thiện, hoặc Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch phải chịu trách nhiệm về sự xuống cấp đạo đức lối sống của người Việt Nam - vì đây là vấn đề hệ trọng của cả đất nước.

Nhưng thật trăn trở day dứt, khi kinh tế tăng trưởng, đời sống vật chất khá lên, mà đạo đức con người sa sút, môi trường bị hủy hoại như thế! 

Đặng Dũng