Sản xuất ngoài kế hoạch: Bài học thiệt hại do hạn hán

                

Chăm sóc lúa

 Tự chịu thiệt hại

Năm 2020, nguy cơ hạn hán xảy ra trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt đã được các cơ quan chuyên môn tính toán, cảnh báo trước đó. Bằng chứng là trong vụ đông xuân 2019 - 2020, toàn tỉnh đã cắt giảm sản xuất trên 15.000 ha để đảm bảo nước tưới. Tuy vậy, dù đã được cảnh báo, vận động, nhưng không phải người dân nào, địa phương nào cũng tuân thủ.

Ở vụ đông xuân này, ngoài Tánh Linh và Đức Linh bảo đảm nguồn nước bố trí sản xuất theo kế hoạch, các địa phương còn lại đều phải điều chỉnh cắt giảm diện tích sản xuất cho phù hợp với khả năng nguồn nước. Tổng diện tích cây lúa và cây màu phải điều chỉnh cắt giảm do không đảm bảo được nguồn nước tưới là 15.430/32.859 ha. Riêng tại huyện Bắc Bình bố trí sản xuất với diện tích 2.450 ha. Tuy nhiên, đến nay, tổng diện tích lúa đã gieo trồng trên 3.200 ha. Trong đó, diện tích trong vùng cho phép sản xuất 2.164 ha và diện tích sản xuất ngoài kế hoạch, sản xuất tự phát trên 1.000 ha. Những diện tích tự phát này chủ yếu tại các xã, thị trấn như Bình An, Lương Sơn, Sông Bình, Hải Ninh... Đến thời điểm hiện nay, một phần diện tích này đã buộc phải dừng việc chăm sóc do không đủ nước tưới. Tất nhiên, thiệt hại về giống, phân bón và công chăm sóc thì người dân tự chịu.

Theo UBND huyện Bắc Bình, đối với các diện tích sản xuất tự phát, ngoài kế hoạch, ngay từ đầu vụ, huyện đã chỉ đạo các địa phương rà soát, làm việc, lập cam kết với các hộ dân có diện tích sản xuất ngoài kế hoạch. Cụ thể, đối với các diện tích hộ dân tự chủ động nước, nguồn nước nhỉ, hệ thống bơm tưới (không phụ thuộc vào nguồn nước tưới của thủy lợi) thì hộ dân sản xuất bình thường và cam kết không kiến nghị bổ sung nước tưới từ thủy lợi. Đối với các diện tích không chủ động nước, vùng ngoài kế hoạch sản xuất vụ đông xuân, vận động người dân dừng ngay việc sản xuất nhằm tránh thiệt hại lớn hơn sau này và giải thích rõ với các hộ dân về việc diện tích sản xuất ngoài kế hoạch không có hỗ trợ nếu có thiệt hại xảy ra. 

Điều tiết nước sản xuất

Dẫu biết phải bỏ vụ là điều không ai mong muốn. Nhưng trước tình hình thiếu nước sản xuất, hơn hết nông dân nên nghe theo khuyến cáo của địa phương, để giảm tối đa thiệt hại về kinh tế. Theo Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Bắc Bình, những diện tích lúa trong vùng cho phép sản xuất, địa phương đang thực hiện điều tiết nước luân phiên theo phương thức nông - lộ - phơi, ướt khô xen kẽ cho cây lúa để hạn chế tối đa lượng nước tổn thất, thất thoát. Qua kiểm tra, rà soát tình hình điều tiết nước sản xuất đảm bảo, các diện tích lúa trong quy hoạch phát triển bình thường. Hiện nay, các trà lúa đang trong giai đoạn đón đòng - trổ.

Hiện giờ, các lực lượng của địa phương đã đồng loạt ra quân, phối hợp, hướng dẫn bảo vệ nguồn nước tưới và vận động nhân dân không bơm tưới sản xuất để tránh thiệt hại lớn hơn do nắng hạn. Qua việc điều hành nước tưới hợp lý, tình hình sản xuất trên địa bàn huyện đã ổn định, các hộ dân sản xuất trong kế hoạch đã nâng cao ý thức, tinh thần tiết kiệm nước. Riêng các hộ dân sản xuất ngoài kế hoạch phải tuân thủ cam kết không bơm tưới từ nguồn nước điều tiết cho diện tích lúa trong kế hoạch, cây lâu năm, gia súc và nước sinh hoạt. Đây là bài học không thừa trong việc tuân thủ các quy định, khuyến cáo trong sản xuất để tránh thiệt hại do hạn hán tại Bắc Bình nói riêng và toàn tỉnh nói chung.

 Kiều Hằng