Mới đây tôi gặp sinh viên T ở thị xã La Gi, học ngành kỹ thuật máy tính của một trường đại học công lập ở TP.HCM. Sau thời gian dài không tìm được việc, hiện tại em đang phụ mẹ bán đồ ăn sáng tại nhà. Hay em Minh, nhà ở Hàm Thuận Nam, tốt nghiệp ngành giao thông vận tải hệ cao đẳng về trồng thanh long, rồi buôn bán nhỏ an phận với tương lai. Khảo sát ở một trường nghề của tỉnh, đã có vài trường hợp học đại học xong chấp nhận đăng ký học nghề để dễ có cơ hội tìm việc làm. Điều đáng nói, tỷ lệ thất nghiệp luôn tăng, nhiều ngành nghề sinh viên ra trường không thể tìm việc, đặc biệt là sư phạm, y tế như ngành điều dưỡng, hộ sinh… Biết vậy nhưng tư tưởng học sinh vẫn muốn vào đại học, trong khi trường nghề luôn đìu hiu sau mỗi đợt tuyển sinh. Có những nghề xã hội đang cần, với mức lương cao nhưng không có người để tuyển. Tư tưởng “làm thầy, không thích làm thợ” dường như trở thành xu hướng lâu nay của giới trẻ, mặc cho công tác tư vấn, hướng nghiệp luôn được thường xuyên.
Xét cho cùng, tìm và học một nghề mà xã hội cần, phù hợp với năng lực bản thân, kinh tế gia đình với nhiều bạn trẻ hiện nay không dễ. Nhất là tại địa phương, trung tâm nghiên cứu dự báo nguồn nhân lực vẫn chưa hình thành. Và các ngành nghề cần nguồn nhân lực thời gian đến nhiều khi thông tin cũng chỉ chung chung, thiếu cụ thể. Từ đó, khiến công tác tư vấn, định hướng chọn nghành nghề cho các sinh viên, học sinh cuối cấp cũng không sát. Có tình trạng nhiều sinh viên thiếu thông tin theo học những nghề không phổ biến, thích đâu học đó, thấy người ta học mình cũng theo học. Và hệ quả ra trường không tìm được việc, làm trái nghề, hoặc thất nghiệp. Đã đến lúc cần phải nghiêm túc trong việc chọn nghề, chọn ngành học phù hợp hơn cho bản thân. Tránh tình trạng đổ xô theo học những ngành nghề “hót” mang tính tạm thời, không ổn định hoặc chọn nghề cảm tính. Câu nói người xưa vẫn không bao giờ lỗi thời “ruộng bề bề không bằng một nghề trong tay”, mỗi bạn trẻ nên suy nghĩ thật kỹ với quyết định của mình trong quá trình tìm việc.
Kha Thy