Thứ trưởng Ngoại giao Nhật Shinsuke Sugiyama và Thứ trưởng Ngoại giao thứ nhất Vladimir Titov gặp gỡ tại Moscow hôm 13/10, kéo dài hơn 3 tiếng. Cuộc gặp gỡ này đánh dấu lần đầu tiên được tổ chức cách đây chưa đầy 4 năm, các đại diện ngoại giao Nhật Bản và Nga tiến hành đối thoại trực tiếp trong khuôn khổ vòng đối thoại chiến lược giữa hai nước – cơ chế được thành lập từ năm 2007 nhằm thảo luận về các vấn đề quốc tế và quan hệ song phương.
Phía Nhật Bản kêu gọi sự hợp tác của Nga trong việc sớm thông qua một bản nghị quyết mới của Hội đồng Bảo an LHQ để áp đặt trừng phạt mới đối với Triều Tiên, nơi đã tiến hành nhiều lần các vụ thử hạt nhân và tên lửa đạn đạo.
Phía Nga đã kêu gọi “sự chia sẻ” của Tokyo trước việc Moscow phản đối kế hoạch triển khai Hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) của Mỹ trên lãnh thổ Hàn Quốc. Theo lập luận của Moscow thì kế hoạch triển khai THAAD – vốn được thực hiện xuất phát từ nguyên nhân là các mối đe dọa hạt nhân, tên lửa của Triều Tiên, có nguy cơ sẽ đe dọa tới an ninh của Nga.
Trả lời phỏng vấn báo chí sau cuộc gặp gỡ, ông Sugiyama cho biết, 2 nước đã đề cập tới một loạt các vấn đề cùng quan tâm cũng như thể hiện rõ thiện chí thúc đẩy công tác chuẩn bị cho chuyến thăm Nhật Bản của Tổng thống Nga Vladimir Putin dự kiến diễn ra vào tháng 12 tới.
Qua cuộc đối thoại lần này, giới quan sát nhận định, chính quyền Tolyo dường như đang tìm kiếm cơ hội để thiết lập môi trường có lợi cho hai quốc gia giúp đạt được tiến bộ trong tiến trình đàm phán về cuộc tranh chấp chủ quyền lãnh thổ đối với quần đảo Nam Kuril/Vùng lãnh thổ phương Bắc ở ngoài khơi Hokkaido.
Quần đảo này có 4 hòn đảo: Shikotan, Habomai, Etorofuvà Kunashiri Nga đang kiểm soát (gọi là Nam Kuril), Nhật Bản cũng khẳng định chủ quyền đối với cả 4 hòn đảo (gọi là Vùng lãnh thổ phương Bắc).
Chính phủ Nhật Bản vẫn tiếp tục khẳng định quần đảo này là một phần cố hữu lãnh thổ Nhật Bản. Họ cho rằng, quần đảo này bị chiếm đóng trái phép sau Chiến tranh Thế giới thứ hai. Tuy nhiên Nga lại cho rằng, họ tiếp quản quyền kiểm soát quần đảo Nam Kuril một cách hợp pháp do thực tế lịch sử sau Chiến tranh Thế giới thứ hai.
Vấn đề này đã cản trở hai nước ký kết một Hiệp ước hòa bình.
Lê Ninh (theo NHK English)