Đạo luật 11/9 phủ bóng đen quan hệ đồng minh Mỹ - Saudi Arabia

Ngay sau khi Quốc hội Mỹ bỏ phiếu bác bỏ phủ quyết của Tổng thống Mỹ Barack Obama về Dự luật Công lý chống lại hành động bảo trợ khủng bố - còn gọi là Dự luật 11/9 - cho phép gia đình các nạn nhân khởi kiện Chính phủ Saudi Arabia và các nước liên quan, Saudi Arabia đã lên tiếng chỉ trích đồng thời cảnh báo, quyết định vừa nêu sẽ gây thiệt hại đáng kể về ngoại giao và kinh tế không chỉ trong quan hệ đồng minh giữa Mỹ - Saudi Arabia. 

                

Một thân nhân không kìm được nước mắt khi chạm tay vào tên người    thân của mình tại Đài tưởng niệm các nạn nhân vụ 11/9. Ảnh: AP

Trong tuyên bố ngày 29/9, Bộ Ngoại giao Saudi Arabia đã mạnh mẽ lên án việc Quốc hội Mỹ thông qua Dự luật 11/9 cho phép các gia đình của hơn 3.000 nạn nhân vụ khủng bố 11/9 được phép khởi kiện Saudi Arabia và các quốc gia khác về những mất mát mà họ phải hứng chịu.

Tuyên bố khẳng định, Đạo luật 11/9  đang "làm suy yếu quyền miễn trừ quốc gia" và tác động tiêu cực đến nhiều nước khác, trong đó có cả Mỹ. Vô hình trung, điều đó sẽ tạo ra một tiền lệ xấu về sau, nguy cơ đẩy các nước rơi vào những cuộc chiến trả đũa pháp lý lẫn nhau bằng pháp luật riêng của mình.

Bộ Ngoại giao Saudi Arabia bày tỏ hi vọng Quốc hội Mỹ sẽ có những “điều chỉnh hợp lý” để tránh những “hậu quả nghiêm trọng ngoài ý muốn” về mọi phương diện có thể xảy ra.

Cảnh báo hàm chứa lời lẽ đe dọa của Saudi Arabia đưa ra một ngày sau khi lần đầu tiên trong suốt hai nhiệm kỳ, Tổng thống Obama bị Quốc hội Mỹ bác bỏ phủ quyết mà ông đưa ra một tuần trước đó liên quan tới Dự luật 11/9.

Tổng thống Obama lo ngại, nếu dự luật có hiệu lực sẽ ảnh hưởng xấu đến an ninh của Mỹ cũng như làm tổn hại nghiêm trọng đến quan hệ chiến lược không chỉ giữa Mỹ với Saudi Arabia mà với các đồng minh khác tại vùng Vịnh. 

Sau khi Dự luật 11/9 được phê chuẩn, thị trường ngoại hối tại vùng Vịnh đã có phản ứng tiêu cực. Trợ lý giám đốc Công ty giao dịch tiền tệ al-Sayari ở Riyadh cho biết: “Sau khi Quốc hội Mỹ ban hành quyết định của mình, đồng USD đã tăng giá bất thường.

Chính vì thế, mọi người không muốn mua đồng USD nữa. Bởi họ lo ngại rằng sẽ có một cuộc chiến trả đũa về thương mại giữa Saudi Arabia và Mỹ. Chúng tôi lo ngại rằng nếu đồng USD tiếp tục tăng giá sẽ dẫn tới tình trạng mất ổn định nghiêm trọng ít nhất tại khu vực. Đây sẽ là một tổn hại lớn cho thị trường ngoại hối toàn cầu”.

Trong một diễn biến gây bất ngờ, hôm qua rất nhiều nghị sĩ Mỹ đã lên tiếng bày tỏ quan ngại sâu sắc về hậu quả mà nước Mỹ phải đối mặt  khi Đạo luật 11/9 có hiệu lực.

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Paul Ryan thậm chí phải thừa nhận cần phải có sự thay đổi nhằm bảo vệ lợi ích của Mỹ tại nước ngoài, cũng như tránh những rắc rối ngoại giao phát sinh.

Người phát ngôn viên Nhà Trắng Josh Earnest tuyên bố, chính quyền Tổng thống Mỹ Obama sẵn sàng đàm phán lại với các nghị sĩ Quốc hội để giảm thiểu những hậu quả mà đạo luật JASTA gây ra: “Tôi chưa rõ là vấn đề này sẽ đi tới đâu. Song tôi biết rằng, có nhiều thành viên trong Quốc hội đang quan tâm đến việc làm thế nào để làm sạch đống hỗn độn mà họ tạo ra.

Ngay từ đầu, Tổng thống Obama đã có cảnh báo về điều này. Tuy nhiên, nếu có nghị sĩ đảng Cộng hòa muốn có cùng  quan điểm với Tổng thống thì chính phủ sẵn sàng chào đón họ và có cuộc thảo luận, dù đã là quá muộn”.

Mai Liên/VOV