Có đòi lại được đất sau nhiều năm bỏ hoang?

BT- “Họ nhờ chúng tôi ký giúp thì ký chứ nào đâu có biết; bỏ đi nhiều năm rồi bây giờ quay lại đòi đất, nếu đòi lại được thì nhiều người từng sống ở đây đã từng bỏ đi cũng sẽ quay lại đòi đất. Chính quyền địa phương chưa biết xử lý thế nào?”. Đó là những gì chúng tôi ghi nhận qua điều tra một vụ khiếu nại đất đai ở xã Tiến Thành. 

Khu đất đang tranh chấp nằm sát biển ở thôn Tiến Hải, xã Tiến Thành.

Nhiều ý kiến trái chiều

Vụ việc liên quan đến 2 gia đình, ông Trần Hòa (tên làm việc với chúng tôi, nhưng trong các biên bản làm việc với UBND xã Tiến Thành thì để tên Trần Văn Hòa) hiện đang sống tại thôn Phương Diên, xã Phú Diên, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên - Huế và ông Nguyễn Ngọc Ngoan đồng hương với ông Hòa, hiện sinh sống tại thôn Tiến Hải, xã Tiến Thành (Tp. Phan Thiết). Theo đơn xin giải quyết đất của ông Hòa gửi đến ngành chức năng, vào năm 1991 gia đình ông Hòa di cư vào thôn Tiến Hải, xã Tiến Thành lập nghiệp khi đó đất đai ở đây còn hoang hóa thưa người ở nên khai hoang được diện tích khoảng 900m² và chăn nuôi trồng trọt trên đất. Đến khoảng cuối thập niên 90 đầu những năm 2000 ông bị bệnh, cùng với điều kiện kinh tế khó khăn, nợ ngân hàng không có khả năng trả nên “bỏ” lại nhà và đất trở về quê hương Phú Diên sau khi nhờ hàng xóm trông coi. Những năm gần đây ông Hòa trở lại Tiến Thành thì phát hiện đất của ông bị ông Nguyễn Ngọc Ngoan chiếm dụng và làm sổ đỏ đứng tên mình. Vì tình làng nghĩa xóm ông Hòa có thương lượng về tiền bạc với ông Ngoan liên quan đến công khai phá nhưng không được chấp nhận, sau đó ông Hòa đã làm đơn gửi đến cơ quan có thẩm quyền xem xét giải quyết.

Qua đơn phản ánh cũng như sau khi gặp trực tiếp với ông Hòa, chúng tôi đến xã Tiến Thành tìm hiểu nguyên nhân. Việc đầu tiên gặp người bị tố cáo, ông Nguyên Ngọc Ngoan cho biết, vào thời điểm đó nhà ông có nuôi cặp bò, do nhà ở phía trên đồi cao, nước phân bò chảy xuống gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng hàng xóm. Gia đình ông xin trưởng thôn chuyển bò xuống miếng đất ven biển để chăn nuôi bò và sử dụng từ đó đến nay. Trong thời gian này gia đình ông xây chuồng bò, đào hồ nuôi cá, nuôi tôm và làm sổ đỏ vào đầu năm 2018, hiện gia đình ông đã bán cho người khác. Khi chúng tôi hỏi ông có biết đất đó là của ông Hòa không? Ông trả lời, không biết và nói rằng miếng đất này ông khai hoang. Điều này trái ngược với những gì ông Hòa phản ánh.

Trong khi chúng tôi tìm hiểu thêm các hộ dân khác, phần lớn xác nhận gia đình ông Hòa từng sống trên mảnh đất này. Có hộ cho biết, hiện ông Hòa trở về đòi lại đất, nhờ chúng tôi ký tên xác nhận thì chúng tôi ký còn ngoài ra không biết. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng, đất ở Tiến Thành vào thời đó hoang hóa, nhiều người đến ở khổ quá chịu không nổi rồi bỏ đi, nếu bây giờ quay lại đòi đất thì nhiều hộ khác cũng đến đòi chứ không riêng gì hộ ông Hòa. 

Khó xử lý?

UBND xã Tiến Thành đã nhiều lần mời 2 bên gia đình đến hòa giải, nhưng đều bất thành. Hiện xã cũng chưa biết xử lý như thế nào sau khi xác minh lấy lời khai những hộ dân sống gần mảnh đất và các cựu lãnh đạo các thời kỳ của xã. Bởi khu vực Tiến Thành nói chung trước đây nhiều người đến ở rồi lại bỏ đi, đất đai rẻ mạt, hiện nay đất “sốt” thì nhiều vụ việc nổi lên. Ông Cao Tân Vương – cán bộ tư pháp xã Tiến Thành thừa nhận ông Hòa có đến sống ở xã Tiến Thành, nhưng sau bỏ đi. Vào thời điểm đó ở khu vực Tiến Thành nhiều người di cư đến rồi bỏ đi, người khác lại đến ở. Liên quan đến việc cấp sổ đỏ cho ông Ngoan, ông Vương cho biết, ông Ngoan bắt đầu đóng thuế đất cho mảnh đất này vào khoảng đầu năm 2017, đến đầu năm 2018 xin cấp sổ. Căn cứ theo đề án 920 của tỉnh chúng tôi đã cấp sổ cho ông sau khi hoàn thành các thủ tục gồm xác minh lấy ý kiến nguồn gốc đất.

Vụ việc có thể đưa ra tòa nếu giải quyết bất thành ở địa phương, hiện ông Hòa đã ủy quyền toàn bộ vụ việc cho bà Trần Thị Vân (SN 1969) ngụ 20A Phan Đình Phùng, phường Đức Nghĩa, Tp. Phan Thiết và ông Nguyễn Đăng Thanh (SN 1957) ngụ 237 Trần Phú, phường Trường An, TP. Huế lo các thủ tục tranh chấp liên quan đến mảnh đất.

Lê Ninh